Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu
© Amir Cohen / Reuters
Trước khi nghiên cứu về kẻ thái nhân cách doanh nghiệp, Paul Babiak và các đồng nghiệp đặt ra nhiều câu hỏi cần trả lời. Những câu hỏi đó đều có thể áp dụng tương đương cho kẻ thái nhân cách chính trị và có thể được viết lại như sau:
  • Làm thế nào kẻ thái nhân cách có thể vượt qua các ứng cử viên khác và đạt được thành công trong chính trị?
  • Tại sao kẻ thái nhân cách muốn làm chính trị?
  • Kẻ thái nhân cách có thể hoạt động thành công trong môi trường như vậy trong bao lâu?
Jim Kouri, người làm trong Đội Chống Ma túy Quốc gia, đã huấn luyện cảnh sát và nhân viên an ninh trên khắp nước Mỹ, và hiện đang là phó chủ tịch thứ năm của Hiệp hội Cảnh sát trưởng Quốc gia, trả lời câu hỏi thứ nhất trong một bài xã luận trên examiner.com:
Rất đơn giản, những kẻ giết người hàng loạt và nhiều chính trị gia chuyên nghiệp bắt chước những gì họ tin là phản ứng thích hợp cho các tình huống mà họ đang đối mặt với như buồn bã, đồng cảm, thông cảm và những phản ứng khác của con người với kích thích từ bên ngoài... Nếu kẻ tội phạm là thái nhân cách, chúng có thể tấn công, hãm hiếp và giết người mà không quan tâm đến hậu quả về mặt pháp lý, đạo đức hay xã hội. Điều này cho phép chúng làm những gì chúng muốn, bất cứ lúc nào chúng muốn. Trớ trêu thay, những đặc điểm này cũng tồn tại ở những cá nhân bị thu hút tới các vị trí quyền lực cao trong xã hội, bao gồm cả các chính trị gia.
Chính trị là một thế giới tàn nhẫn. Chính trị gia không những phải tương đối mặt dày để đối phó với các cuộc tấn công vào nhân cách của họ, họ còn phải có khả năng trả đòn. Những kẻ thái nhân cách nói dối một cách dễ dàng. Chúng không có chút bận tâm gì về đạo đức khi cần bôi nhọ người khác, hứa suông, tự quảng cáo một cách vô liêm sỉ, hay sử dụng bất cứ thủ đoạn tàn nhẫn nào khác để đạt được mục đích. Những phẩm chất này mang lại cho chúng lợi thế hơn hẳn các đối thủ trung thực (và thường là ngây thơ) hơn.

Chính trị không khác mấy so với những trò lừa đảo khác. Ví dụ trong một vụ lừa đảo, kẻ lừa đảo thường nhắm đến các thành viên của một nhóm xác định, có thể là tôn giáo, chủng tộc hay tuổi tác. Bất kể có là thành viên của nhóm ấy không, hắn vẫn làm bộ như đại diện cho cả nhóm.

Tương tự, kẻ thái nhân cách chính trị cũng làm bộ đại diện cho một đảng phái nào đó, đặc biệt là trong các chính phủ dân chủ. Việc sử dụng mặt nạ đảng phái là phổ biến đến mức có thể nói đó là cách hoạt động chính của chúng.

Nhưng từ đầu tại sao kẻ thái nhân cách lại muốn đi vào con đường chính trị? Đơn giản chỉ cần đặt câu hỏi, "Ai là cá nhân quyền lực nhất trên thế giới?", và nhiều người sẽ trả lời: "Tổng thống". Kẻ thái nhân cách tìm kiếm những vị trí có quyền lực và ảnh hưởng lớn, và chính trị mang lại điều đó cộng với sự nổi tiếng, uy tín và nhiều bổng lộc khác. Nó cho phép chúng trèo lên những vị trí với quyền lực tối thượng đối với quân đội, nền kinh tế và cả dân tộc. Trong một thế giới nơi mà kẻ thái nhân cách bị xem là kinh tởm về mặt đạo đức và thường chỉ phù hợp trong giới tội phạm, chính trị cung cấp cơ hội cho chúng biến đổi thế giới để tạo ra một thế giới mới, nơi mà chúng được tự do thoát khỏi những quy tắc đạo đức và pháp lý vô lý (đối với chúng) của xã hội.

Đọc qua tiêu đề các bản tin gần đây, chúng ta thường xuyên thấy các ví dụ của sự tham nhũng và gian lận điển hình cho kẻ thái nhân cách cổ cồn trắng:
Trong cái có thể là vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, các nhà chức trách đã bắt đầu điều tra cáo buộc về vai trò của những cán bộ quân sự cấp cao trong việc sử dụng sai 125 tỷ đô la trong nỗ lực xây dựng lại Iraq do Hoa Kỳ chỉ đạo sau khi Saddam Hussein sụp đổ. Con số thất thoát chính xác có thể không bao giờ được làm rõ, nhưng một báo cáo của Tổng Thanh tra Đặc biệt cho việc Tái thiết Iraq (SIGIR) cho thấy nó có thể vượt quá 50 tỷ đô la, khiến nó trở thành vụ trộm cắp còn lớn hơn cả vụ lừa đảo Ponzi tai tiếng của Bernard Madoff. (Patrick Cockburn, "A 'fraud' bigger than Madoff", The Independent, February 16, 2009)

Bộ Quốc phòng không biết điều gì xảy ra với 25% ngân sách được cấp - $2,3 ngàn tỷ đôla
Ngày 10 tháng 9, bộ trưởng quốc phòng Donald Rumsfeld... nói sự lãng phí tiền bạc của quân đội đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng... "Theo một số ước tính, chúng tôi không thể theo dõi 2,3 nghìn tỷ đô la trong giao dịch," Rumsfeld thừa nhận... Rumsfeld hứa sẽ có thay đổi nhưng ngày hôm sau - ngày 11 tháng 9 - thế giới đã thay đổi, và trong cơn sốt ủng hộ cuộc chiến chống khủng bố, cuộc chiến chống lại sự lãng phí có vẻ đã bị lãng quên. ("The War on Waste", CBS, January 29, 2002)

Cảnh sát Israel đã đề nghị truy tố bộ trưởng ngoại giao theo đường lối cứng rắn của đất nước này, Avigdor Lieberman, về nhiều tội danh tham nhũng trong một cuộc điều tra hối lộ. Điều này có thể dẫn đến việc từ chức của ông ta và một cuộc cải tổ chính quyền đáng kể. Lieberman, người đứng đầu một đảng cực tả được nhiều người ủng hộ, bị nghi ngờ về tội hối lộ, lừa đảo, vi phạm lòng tin, rửa tiền và cản trở công lý trong hơn 9 năm qua. Nếu bị truy tố và kết án trên tất cả các tội đó, ông ta phải đối mặt với 31 năm tù giam. (Rory McCarthy, "Israeli police recommend corruption charges against Avigdor Lieberman", The Guardian, August 2, 2009)
Ảnh
Năm 2008, thống đốc bang Illinois, Rod Blagojevich, bị rơi vào sự chú ý tương tự của giới truyền thông, với nhiều nhà bình luận bàn tán về sức khỏe tinh thần của ông ta. Blagojevich bị cách chức vì âm mưu bán đấu giá ghế Thượng viện bị bỏ trống của vị tổng thống mới được bầu Obama. Tuy nhiên, ngay cả trước khi bị cách chức, các dấu hiệu đã quá rõ ràng. Trong bài tiểu sử thống đốc cho số tháng 2 năm 2008 của Tạp chí Chicago, David Bernstein mô tả Blagojevich là một kẻ tự mãn, kiêu ngạo, dễ thù hằn, có sức lôi cuốn, bốc đồng, vô trách nhiệm, không đáng tin cậy, và với khát vọng làm tổng thống (thật là điển hình!).

Sau khi phỏng vấn hơn 20 cộng sự của Blagojevich ("từ các thành viên hiện tại và trước đây trong chính phủ bang cùng các nhân viên của ông ta cho đến các nhà lập pháp bang, các nhà hảo tâm và hoạt động của đảng Dân chủ, các nhà nghiên cứu và chuyên gia dự đoán chính trị"), Bernstein lưu ý nhiều người đã "dùng đến những từ ngữ bốn chữ cái đầy màu sắc [chú thích: hầu hết các từ chửi rủa trong tiếng Anh có bốn chữ cái] khi mô tả ngài thống đốc. Danh sách những từ lăng mạ có thể in ra đây được bao gồm 'tham lam', 'ngu ngốc', 'hoang tưởng' và 'giả tạo'". Họ mô tả các màn nóng giận đầy kịch tính về những thứ cỏn con như văn phòng phẩm cùng "những cáo buộc thuê nhân viên và vụ lại quả chính trị bất hợp pháp", việc đến trễ mà không hề xin lỗi trong các cuộc họp hay thậm chí cả các đám tang, và một loạt những thất bại và bê bối chính trị khác. Như Bernstein viết, đối với một người từng khoe khoang về "khả năng cường dương" của mình khi đứng lên đối mặt với thủ phạm trong vụ văn phòng phẩm, "tất cả những lời chỉ trích, những tiêu đề báo chí tiêu cực và tỷ lệ ủng hộ gần như bằng không lẽ ra phải khiến ông ta cảm thấy đau đớn như một cú đá vào háng. Nhưng nếu ông ta có lúng túng thì ông ta cũng không bộc lộ nó. Trước công chúng, ông ta có vẻ dễ tính, không hề bị suy chuyển, thậm chí còn tự tin. Ông ta vẫn đùa cợt và giữ nét cười phô cả hàm răng trên khuôn mặt."

Hoàn toàn bình tĩnh dưới áp lực, Blagojevich rõ ràng là dành cơn giận cho những tình huống có lợi hơn:
"Ông ta không kiểm soát được bản thân", Miller nói. "Tôi đã nghe nhiều người trong hàng ngũ nhân viên của ông ta nói thế." Một người trong đảng Dân chủ nói thêm, "Đôi khi Rod cố tình tìm cách gây lộn, chỉ vì ông ta có thể làm vậy. Ông ta như thể thưởng thức những vụ gây lộn ấy."... Mùa hè trước, tờ báo Peoria Journal Star tuyên bố ngài thống đốc "tinh thần không được bình thường". Nói kín với nhau, một số người biết ngài thống đốc mô tả ông ta là "thái nhân cách", và họ nhấn mạnh rằng họ không cường điệu hóa. Thành viên Hạ viện Joe Lyons, một người thuộc đảng Dân chủ từ Chicago, nói với các phóng viên rằng Blagojevich là một "thằng điên" và "điên rồ". "Hắn ta tuyệt đối không có chút hối hận nào," Jack Franks, một thành viên Hạ viện thuộc đảng Dân chủ, nói. "Tôi không nghĩ rằng hắn quan tâm chút nào đến cảm xúc của bất kỳ ai. Hắn tìm cách phỉ báng những người không đồng ý với hắn. Hắn có ảo tưởng về sự vĩ đại của bản thân."
Bị gọi là "đồ dối trá" và ví như "một gã bán xe cũ", một lần các nhà lập pháp "yêu cầu Blagojevich viết tất cả các hứa hẹn của ông ta lên giấy, lập thành một biên bản ghi nhớ; một động thái chưa từng có từ trước tới nay." Trên thực tế, ông ta dành phần lớn thời gian đương chức để "chống đỡ những lời buộc tội về vi phạm đạo đức trong chính quyền bang của ông ta." Nhưng bất chấp các tin đồn và cả những lời cáo buộc thẳng thừng, "Blagojevich vẫn tuyên bố - đôi khi với một giọng phẫn nộ - rằng ông ta không làm gì sai cả. Ông ta đổ lỗi các vụ bê bối cho 'một số con sâu vi phạm quy định làm rầu nồi canh' và những người khác đã lừa dối ông ta." Nói tóm lại, Blagojevich bộc lộ tất cả các điểm nổi bật của một kẻ thái nhân cách chính trị, mặc dù là một loại không được tinh vi lắm. Và chắc chắn ông ta không phải là kẻ duy nhất. Cũng giống như những kẻ thái nhân cách 'xuất sắc nhất' là những kẻ tránh bị phát hiện, sống cả cuộc đời tội phạm một cách thành công, những kẻ thái nhân cách chính trị xuất sắc nhất cũng hoạt động theo cách để có thể tồn tại ở vị trí lâu nhất có thể.

Robert Hare, trong cuốn sách năm 1970 của ông Psychopath: Theory and Research (Chứng Thái nhân cách: Lý thuyết và Kết quả Nghiên cứu), và Karina Blair trong cuốn sách năm 2005 The Psychopath: Emotion and the Brain (Kẻ Thái nhân cách: Cảm xúc và Não bộ), quan sát thấy rằng điều kiện môi trường bất lợi như mức độ kinh tế xã hội thấp, bị lạm dụng, nuôi dưỡng giáo dục kém cùng với chỉ số IQ thấp thường có liên quan với chỉ số thái nhân cách cao, đặc biệt là ở những kẻ tham gia các hành vi tội phạm bạo lực và thường xuyên. Những kẻ tội phạm thái nhân cách này thường bị coi là tồi tệ nhất trong những kẻ tồi tệ nhất tại tòa án cũng như nhà tù. Tuy nhiên, các yếu tố này có vẻ chỉ ảnh hưởng đến sự biểu lộ của chứng thái nhân cách. Như tiến sĩ Hare nói trong bộ phim tài liệu xuất sắc Tôi, Thái nhân cách (I, Psychopath) của nhà làm phim Ian Walker, về Sam Vaknin, một kẻ thái nhân cách đã được chẩn đoán và cũng là kẻ tự xưng là chuyên gia về rối loạn nhân cách ái kỷ: Mặc dù những kẻ thái nhân cách thường kể về một thời thơ ấu đau thương đã khiến chúng trở nên như vậy, chúng đến từ mọi loại hoàn cảnh, tốt cũng như xấu. Nói về những kẻ thái nhân cách thành công như Vaknin, ông nói, "Nếu bạn rất thông minh, biết cách ăn mặc đẹp; bạn được trời phú khả năng ăn nói tốt; bạn được lớn lên trong một gia đình giàu có; thì bạn không đi vào ngân hàng để cướp, bạn sẽ đi vào ngân hàng và trở thành giám đốc ngân hàng..."

Sam Vaknin
Sam Vaknin, kẻ thái nhân cách đã được chẩn đoán
Trên thực tế, Vaknin là một ca nghiên cứu hoàn hảo cho loại thái nhân cách nguy hiểm nhất đối với các tổ chức chính trị, và thông qua đó, cho cả đất nước. Nổi tiếng là một chuyên gia Internet về "chứng ái kỷ ác tính", Vaknin bị bắt tại Israel vào năm 1995 vì một vụ gian lận chứng khoán lớn. Bộ phim tài liệu quay quá trình Walker, Vaknin và Lidija (vợ Vaknin) ghé thăm nhiều tổ chức ở châu Âu để kiểm tra xem Vaknin có phải thực sự là một kẻ thái nhân cách không. Kết quả là Vaknin đạt điểm số 18 (trong tổng số 24) trên Bảng Kiểm tra Thái nhân cách PCL-SV phát triển bởi tiến sĩ Hare. Đây là điểm số cao hơn phần lớn tội phạm trong các nhà tù ở Hoa Kỳ và cao hơn điểm cắt cho chứng thái nhân cách. Tuy vậy, theo Walker, Vaknin, cũng như nhiều kẻ được gọi là thái nhân cách thành công giờ đang được nghiên cứu bởi Hare, Babiak và cộng sự, không phải là một kẻ thái nhân cách "điển hình, mẫu mực". Trái với quần thể tội phạm, Vaknin chưa bao giờ dùng đến bạo lực. Hắn cũng đã kết hôn với một người phụ nữ được 10 năm trong khi hầu hết các kẻ thái nhân cách có vẻ không có khả năng "gắn bó" lâu như vậy. (Sự đối xử về tình cảm của hắn đối với vợ hắn tất nhiên là chuyện khác.) Điều thú vị nhất là hắn có khả năng tự nhận thức đáng kinh ngạc, và hiểu biết của hắn trùng hợp với quan điểm của các chuyên gia. Ví dụ, Vaknin có cuộc trao đổi hoàn toàn nghiêm túc dưới đây với Walker:
Vaknin: "Tôi muốn trưng ra mặt nạ của một con người khiêm tốn. Nó khiến mọi người có ấn tượng rằng ở dưới đó, tôi là một con người."

Walker: "Nhưng anh chẳng phải là con người sao?"

Vaknin: "Tôi tin chắc rằng anh muốn tin vào điều đó... [Kẻ thái nhân cách] coi những người khác như là công cụ để đạt sự thỏa mãn nhất thời và như là những thứ dùng một lần rồi vứt đi... Tuyệt đại đa số những kẻ thái nhân cách, như một tảng băng, nằm ở dưới nước, và như một tảng băng, họ trơ ra. Họ không làm gì cả. Họ chỉ ở đó. Họ hành hạ vợ mình bằng sự không có tình cảm, nhưng họ không đánh hay giết cô ta. Họ bắt nạt đồng nghiệp, nhưng họ không đốt văn phòng. Họ không làm to chuyện. Họ sâu sắc. Hầu hết những kẻ thái nhân cách rất tinh tế. Họ giống như thuốc độc hơn là con dao, và họ giống như một loại thuốc độc tác dụng chậm hơn là cyanide."
Sau khi cho Walker nếm trải một loạt những lời lăng mạ (điều xảy ra thường xuyên trong quá trình làm phim), và Walker vẫn còn bị sốc thấy rõ, Vaknin lạnh lùng, và với sự hiểu biết sâu sắc đáng sợ, mô tả quá trình xảy ra cho anh ta:
"Cơ thể anh khi trước bị tràn ngập tức thì bởi adrenalin và những chất tương tự như norepinephrine... Bây giờ, khi những chất đó đi khắp nơi trong mạch máu, bộ não của anh bắt đầu phản ứng. Nó dừng một số trung tâm lại và kích hoạt một số trung tâm khác. Cái đó được gọi là phản ứng stress, hay hội chứng stress. Và rồi, khi nó bắt đầu qua đi, nồng độ adrenalin của anh bắt đầu hạ xuống. Và khi nó hạ xuống, toàn bộ các hệ thống cơ thể trở nên rối tung. Vì vậy, những đứa chuyên bắt nạt người khác thường bắt đầu rồi dừng lại, bắt đầu rồi dừng lại. Như vậy sẽ đạt được hội chứng stress tối đa, và đấy là bí mật lớn nhất của việc bắt nạt người khác. Không bao giờ đi quá mức. Từng ít một. Nạn nhân sẽ làm phần còn lại. Bây giờ anh run rẩy ít hơn nhiều rồi... Tôi sẽ phải làm cái gì đó tiếp."
Loại thái nhân cách tự nhận thức tốt này có lẽ là loại nguy hiểm nhất đối với nhân loại. Khi ý muốn thống trị mang tính bản năng của hắn được kết hợp với những phương tiện để đạt được tới vị trí quyền lực cao, hắn không chỉ không bị hạn chế bởi lương tâm mà còn ngồi trên (hay là người tạo ra) luật pháp, luật pháp mà lẽ ra bảo vệ những người bình thường khỏi các ý muốn bệnh hoạn trong tâm trí thái nhân cách của hắn. Khi ở chức vị tổng thống, chính trị gia, chỉ huy quân sự hay giám đốc công ty, rất nhiều người thực sự nằm trong lòng bàn tay của hắn.

Dịch từ bản tiếng Anh bởi SOTT.net: Ponerology 101: The Political Psychopath