Ảnh
Vào thứ hai, tổng thống Nga Vladimir Putin phê phán nghiêm khắc chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc.

Vào thứ ba, Barack Obama thọc dao vào sau lưng Putin. Đây là tin tức từ hãng Reuters:
"Trong những ngày tới đây, Pháp sẽ thảo luận với các đối tác về đề xuất của Thổ Nhĩ Kỳ và các thành viên phe đối lập của Syria liên quan đến khu vực cấm bay ở miền bắc Syria, tổng thống Pháp Francois Hollande tuyên bố vào thứ hai ...

Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius "trong những ngày sắp tới sẽ xem xét ranh giới, cách thức đảm bảo khu vực và ý kiến của các đối tác," Holande nói với các phóng viên bên lề cuộc họp thường niên của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ...

Hollande nói rằng một đề xuất như vậy có thể được phê chuẩn bằng nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc để "mang lại tính hợp pháp quốc tế cho những hoạt động diễn ra tại khu vực này." ... (Pháp, các đối tác thảo luận về "khu vực an toàn" ở miền bắc Syria: Hollande, Reuters)
Hollande là kẻ dối trá và là một con rối. Ông ta biết rằng Hội Đồng Bảo An sẽ không bao giờ phê chuẩn khu vực cấm bay. Nga và Trung Quốc đã nói không. Họ cũng giải thích tại sao lại phản đối điều đó. Đó là bởi vì họ không muốn có một đất nước sụp đổ khác trong tay họ, giống như đã xảy ra với Libya khi Hoa Kỳ và NATO áp đặt vùng cấm bay lần gần đây nhất.

Nhưng đó không phải điểm chính. Lý do thực sự khiến chủ đề vùng cấm bay nổi lên là vì đó là một trong những nhượng bộ của Obama với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan để đổi lấy việc sử dụng sân bay Incirlik. Washington đã giữ bí mật các điều khoản của thỏa thuận đó, nhưng Hollande đã tiết lộ.

Vậy ai đã giật dây cho con rối bóng Hollande lảm nhảm về khu vực cấm bay?

Dĩ nhiên, đó là chính quyền Obama. Liệu có ai tin tưởng một cách nghiêm túc rằng Hollande thực hiện chính sách độc lập của ông ta ở Syria? Dĩ nhiên là không. Hollande chỉ làm điều mà ông ta được sai bảo, giống như ông ta đã làm khi được bảo phải hủy bỏ hợp đồng về Mistral, khiến Pháp tổn thất 1,2 tỷ dollar. Washington và NATO không thích ý tưởng Pháp bán các tàu chở máy bay trực thăng hiện đại cho đối thủ kình địch Putin, thế nên họ yêu cầu Hollande hủy hợp đồng. Và ông ta đã làm vậy, bởi vì đó là việc mà kẻ tay sai phải làm; chúng tuân lệnh chủ nhân. Giờ đây ông ta lại che chắn cho Obama để giữ cho các chi tiết thực sự của thỏa thuận Incirlik nằm ngoài sự giám sát của công chúng. Đó là lý do tại sao chúng tôi nói rằng Obama thọc dao vào lưng Putin, bởi vì khu vực cấm bay sẽ làm thiệt hại các lợi ích của Nga ở Syria.

Không thể đánh giá quá cao tầm quan trọng của bài báo trên Reuter. Bài báo ám chỉ có một sự trao đổi trong việc sử dụng Incirlik và yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ đã được chấp nhận. Tại sao điều đó quan trọng?

Bởi vì Thổ Nhĩ Kỳ có ba yêu cầu:
1 - Các khu vực an toàn ở miền bắc Syria (có nghĩa là Thổ Nhĩ Kỳ sáp nhập về căn bản một phần lớn lãnh thổ của Syria.)
2 - Một khu vực cấm bay (cho phép quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, đặc nhiệm Hoa Kỳ hoặc phiến quân jihadi do Hoa Kỳ hậu thuẫn triển khai các chiến dịch quân sự với sự hỗ trợ của không quân Hoa Kỳ.)
3 - Hoa Kỳ cam kết sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ lật đổ Assad.
Obama có đồng ý với cả ba yêu cầu này để đổi lại Erdogan đồng ý cho USAF sử dụng Incirlik?

Có, ít nhất thì tôi cũng nghĩ là ông ta đồng ý. Đó là lý do tại sao tôi nghĩ chúng ta đang ở phần đầu của Giai đoạn 2 trong cuộc xâm lược của Hoa Kỳ chống lại Syria. Incirlik thay đổi tất cả. Máy bay ném bom, máy bay không người lái và chiến đấu cơ Hoa Kỳ có thể tiến vào không phận Syria chỉ trong 15 phút, thay vì 3 đến 4 giờ từ Bahrain. Điều đó có nghĩa là nhiều lần xuất kích hơn, nhiều máy bay không người lái do thám hơn, nhiều hỗ trợ của không quân hơn cho quân du kích được Hoa Kỳ hậu thuẫn cũng như đặc nhiệm Hoa Kỳ trên mặt đất. Điều đó có nghĩa là Hoa Kỳ có thể áp đặt trên thực tế khu vực cấm bay trên phần lớn lãnh thổ Syria, phơi bày và làm suy yếu quân đội Syria để tạo điều kiện đặc biệt thuận lợi cho quân đội jihadi của Obama. Incirlik là nước thay đổi ván cờ, là mấu chốt trong chính sách của Hoa Kỳ ở Syria. Khi được sử dụng Incirlik, chiến thắng nằm trong tầm tay của Washington. Incirlik là quan trọng như thế đấy.

Đó là lý do khiến Putin bình thường thận trọng đã quyết định triển khai máy bay, quân đội và vũ khí ngay sau khi thỏa thuận Incirlik được ký kết. Ông có thể nhìn thấy các diễn biến trong tương lai. Ông biết rằng hoặc là ông hành động nhanh chóng và thay đổi cục diện hoặc sẽ phải chấp nhận sự thật rằng Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ lật đổ Assad sau cuộc bầu cử bất thường của Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 1 tháng 11. Đó là thời hạn để ông ấy hành động. Vậy nên ông đã làm điều nên làm và tham gia cuộc chiến.

Nhưng Putin làm gì bây giờ?

Vào thứ tư, chỉ hai ngày sau khi Putin tuyên bố với Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc: "Chúng ta không thể tiếp tục dung túng tình trạng hiện nay của thế giới," Putin ra lệnh ném bom các mục tiêu ở Homs, một cứ điểm của ISIS ở Tây Syria. Cuộc tấn công, được quốc hội Nga nhất chí phê chuẩn vào đầu ngày, là hoàn toàn hợp pháp theo luật lệ quốc tế (Tổng thống đương nhiệm Assad của Syria yêu cầu Putin thực hiện không kích), đã khiến chính sách của Hoa Kỳ có nguy cơ đổ vỡ. Trong khi quân đội Nga duy trì kênh thông tin công khai với Lầu Năm Góc và báo cáo về thời gian cũng như địa điểm không kích, người phát ngôn bộ ngoại giao Hoa Kỳ John Kirby nói rằng Hoa Kỳ dự tính "tiếp tục các nhiệm vụ không quân tại Irag và Syria", làm gia tăng nguy cơ của các đụng độ ngoài dự tính có thể dẫn tới sự đối đầu giữa Hoa Kỳ và Nga.

Liệu đó có phải là điều mà Washington muốn, một cuộc đụng độ bạo lực đẩy hai kẻ đối đầu có vũ khí hạt nhân vào nhau?

Hãy xem xét một kịch bản khả dĩ: Giả sử một máy bay F-16 bị bắn hạ trên bầu trời Syria trong khi hỗ trợ quân du kích của Obama trên mặt đất. Nga thì đang không kích ở Syria, thật là một cơ hội tốt để buộc tội Putin về sự cố giống như trong vụ máy bay của Malaysia bị bắn hạ ở Đông Ukraina.

Điều gì diễn ra tiếp theo?

Xét theo những sự cố tương tự trong quá khứ, giới truyền thông sẽ phát động một chiến dịch tuyên truyền toàn diện để thúc giục chính quyền tấn công trả đũa quân đội Nga, đồng thời kêu gọi sự triển khai rộng lớn hơn của quân đội Hoa Kỳ-NATO. Điều đó sẽ buộc Putin phải đánh lại và làm gia tăng cuộc đối đầu hoặc lùi bước và mất mặt. Theo cách nào thì Putin cũng sẽ thua và Hoa Kỳ tiến thêm một bước đến gần mục tiêu lật đổ Bashar al Assad.

Putin hiểu tất cả những điều này. Ông hiểu rủi ro của can thiệp quân sự, đó là lý do tại sao ông chỉ miễn cưỡng thực hiện chiến dịch hiện tại. Mặc dù vậy, chúng ta có nhiều khả năng sẽ thấy ông hành động tương tự như khi quân đội Georgia xâm lược Nam Ossetia vào năm 2007. Putin đã ngay lập tức đưa xe tăng vào đẩy lùi quân đội xâm lược trở lại biên giới Georgia và nhanh chóng chấm dứt giao tranh. Ông bị chỉ trích bởi cánh hữu về việc không xâm lược Georgia và lật đổ tổng thống Mikheil Saakashvili ở thủ đô của Georgia. Nhưng hóa ra, sự kiềm chế của Putin đã giúp cho Nga tránh được những khó khăn của việc chiếm đóng, thứ tiêu tốn tài nguyên và đánh mất sự ủng hộ của công chúng. Putin đã đúng và phe chỉ trích ông đã sai.

Liệu hành động của ông ở Syria có giống như ở Nam Ossetia?

Khó có thể nói trước, nhưng rõ ràng là tay chân của Obama đã bị sững sờ bởi tốc độ của cuộc can thiệp. Hãy xem tờ Guardian của Anh: "Tại Nhà Trắng, người phát ngôn Josh Earnest cho rằng Vladimir Putin không cảnh báo trước Barack Obama về ý định không kích ở Syria.

"Chúng tôi từ lâu đã nói rằng chúng tôi sẽ hoan nghênh sự hợp tác có tính xây dựng của Nga," Earnest nói, trước khi nói thêm rằng các cuộc trao đổi giữa quân đội Hoa Kỳ và Nga là thuần túy về chiến thuật: "để đảm bảo rằng các hoạt động quân sự của chúng ta và hoạt động quân sự của các đối tác sẽ được triển khai an toàn." (The Guardian)

Tuyên bố của Earnest có nghĩa là gì? Nó có nghĩa là toàn bộ chính giới Hoa Kỳ đã bị bất ngờ trước đòn chớp nhoáng của Putin và vẫn chưa thống nhất được về một phản ứng thích hợp. Họ biết rằng Putin đã phá hỏng nhiều năm công sức dựng lên các đơn vị tay sai để phục vụ cho mục tiêu của Hoa Kỳ, nhưng tầng lớp thống trị vẫn chưa thống nhất được về việc cần phải làm. Đưa ra một quyết định to lớn như vậy cần thời gian, điều đó có nghĩa là Putin có thể phá hủy hoàn toàn một số lượng đáng kể các nơi ẩn náu của khủng bố và khôi phục sự kiểm soát phần lớn đất nước cho Assad trước khi Hoa Kỳ thống nhất được một chiến lược. Trên thực tế, nếu như hành động nhanh, ông thậm chí có thể buộc Hoa Kỳ và các đồng minh vùng Vịnh phải ngồi vào bàn đám phán để đạt được một giải pháp chính trị.

Điều đó không phải dễ dàng, tuy vậy lựa chọn này vẫn tốt hơn là ngồi chờ Hoa Kỳ thiết lập vùng cấm bay để lật đổ chính quyền trung ương và biến Syria thành nước vô chính phủ kiểu như Lybia, sẽ không có tương lai gì ở kịch bản đó.

Dịch bởi Hiệp Sĩ Cưỡi Lừa