Floating solar energy farm in China
Dự án nhà máy điện mặt trời nổi trên mặt nước ở tỉnh An Huy của Trung Quốc
Trong khi tổng thống Trump quyết định nước Mỹ rút khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, với tuyên bố hiệp định này là nguy hại đến nền kinh tế nước Mỹ, thì Trung Quốc đã đầu tư hàng trăm tỷ đô la và tạo ra hàng triệu việc làm trong lĩnh vực năng lượng xanh.

Quốc gia này hiện đã xây dựng nhiều trang trại năng lượng gió và năng lượng mặt trời khổng lồ với nỗ lực thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp lớn, hiện đang bán sản phẩm ra toàn thế giới.

Alvin Lin, giám đốc phụ trách chính sách năng lượng và khí hậu của Cơ quan Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên đóng tại Bắc Kinh, cho biết: "Thậm chí ngay ở Trung Quốc, nơi than đá là, hay đã từng là, nguồn nhiên liệu số 1, chính quyền vẫn nhận ra rằng các cơ hội kinh tế tương lai sẽ nằm ở các nguồn năng lượng sạch".

Theo số liệu của Cơ quan Năng lượng tái tạo Thế giới trong bản báo cáo thường niên mới nhất, hiện đang có hơn 2,5 triệu người làm việc trong lĩnh vực năng lượng mặt trời ở Trung Quốc, so với con số 260.000 người ở Mỹ. Trong khi tổng thống Trump hứa đưa các thợ mỏ Mỹ trở lại làm việc thì phía Trung Quốc đi theo hướng ngược lại.


Mặc dù than đá vẫn chiếm phần chủ yếu trong tiêu thụ năng lượng ở Trung Quốc, chính quyền Bắc Kinh đang nỗ lực đóng cửa các mỏ than và năm ngoái đã đặt ra kế hoạch cắt giảm 1,3 triệu việc làm ở lĩnh vực này. Bên cạnh đó Trung Quốc cũng đặt ra những hạn chế mới trong việc xây dựng các nhà máy nhiệt điện chạy chạy than.

Vào tháng 1-2017, lần đầu tiên trong lịch sử Ủy ban Năng lượng Quốc gia của Trung Quốc đã đặt ra mục tiêu bắt buộc trong việc giảm lượng than tiêu thụ. Cơ quan này cũng đặt mục tiêu đưa năng lượng sạch đáp ứng 20% tổng nhu cầu năng lượng của Trung Quốc vào năm 2030. Các nhà phân tích tin rằng Trung Quốc có thể dễ dàng đạt được mục tiêu này. Trong một bản báo cáo được đưa ra đầu năm nay, Tổ chức Hòa bình xanh đã lưu ý ra rằng đến cuối năm 2015, mức tiêu thụ năng lượng sạch của Trung Quốc đã đạt mức 12%. Trong khi đó, theo số liệu chính thức, năng lượng sạch chỉ chiếm 10% tổng tiêu thụ năng lượng của Mỹ.

Để đạt được mục tiêu năm 2030, Trung Quốc đầu tư lớn vào mảng năng lượng tái tạo. Chính phủ nước này cam kết đến năm 2020 sẽ đổ 2,5 nghìn tỷ nhân dân tệ (367 tỷ USD) cho việc sản xuất các nguồn năng lượng tái tạo bao gồm năng lượng mặt trời, gió, nước và hạt nhân.

Ủy ban Năng lượng Quốc gia dự báo, khoản đầu tư lớn này sẽ giúp tạo thêm khoảng 10 triệu việc làm. Còn Cục Năng lượng tái tạo Thế giới cho biết hiện Trung Quốc đang có khoảng 3,5 triệu nhân công làm việc trong ngành năng lượng sạch, vượt xa các nước khác trên thế giới.

Trung Quốc hiện đã trở thành nhà sản xuất và xuất khẩu công nghệ năng lượng tái tạo lớn, cung cấp 2/3 tổng số lượng pin năng lượng mặt trời trên toàn thế giới. Bên cạnh đó nước này còn sản xuất gần một nửa số tua-bin gió trên toàn cầu, với tốc độ sản xuất khoảng hai tua-bin mỗi giờ.

Dự án mới nhất của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng xanh là xây dựng một trang trại năng lượng mặt trời nổi tại tỉnh An Huy, ở phía tây Trung Quốc. Với diện tích dự kiến khoảng 160 km2, đây sẽ là cơ sở đặt pin mặt trời lớn nhất thế giới. Công ty Điện lực Sungrow, chủ dự án, cho biết cơ sở này có công suất sản xuất điện đủ để cung cấp cho 15.000 hộ gia đình. Đặc biệt hơn, các tấm pin mặt trời của trang trại này sẽ được đặt nổi trên một cái hồ, với đáy hồ từng là vị trí của một nhà máy khai thác than cũ.

Ý tưởng đặt nổi các tấm pin mặt trời là một trào lưu mới trong ngành công nghiệp năng lượng xanh giúp giải quyết vấn đề không gian trước đó. Yao Shaohua, giám đốc dự án cho biết: "Chính quyền sẽ không đồng ý để chúng tôi đặt pin mặt trời tùy ý. Vì cái hồ không phục vụ mục đích nào khác nên đặt pin ở đây là hợp lý". Trước đây việc đặt pin năng lượng trên mặt nước sẽ tốn kém hơn trên đất liền. Nhưng các chuyên gia cho biết các tấm pin đặt nổi sẽ hiệu quả quả hơn về lâu dài, nhờ tận dụng được mặt nước để làm nguội các tấm pin.

Ông Yao cho biết: "Cả thế giới, bao gồm Trung Quốc, đều nhận ra rằng chúng ta cần chống lại sự biến đổi khí hậu. Tôi tin rằng những gì chúng tôi làm sẽ trở thành một trào lưu mới".

Sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này đã tạo nên tác động không nhỏ với thị trường thế giới. Theo Viện Năng lương mặt trời GW thuộc đại học Geogre Washington, được thúc đẩy bởi khoản cho vay trợ cấp lên tới 42 tỷ USD của chính phủ trong giai đoạn 2010 và 2012, nguồn cung pin năng lượng mặt trời từ các nhà sản xuất Trung Quốc đã tăng đột biến. Nguồn cung dồi dào các tấm pin mặt trời Trung Quốc cũng chính là lý do khiến giá mặt hàng này giảm đến 80% trong khoảng năm 2008 và 2013.

Chính quyền Mỹ đã cáo buộc Trung Quốc làm tràn ngập thị trường, và Bộ Thương mại Mỹ đã bắt đầu áp đặt các mức thuế cao đối với sản phẩm pin mặt trời Trung Quốc vào năm 2012 nhằm bảo vệ các nhà sản xuất trong nước.

Chỉ trong tháng trước, phía Mỹ lại vừa thông báo tới Tổ chức Thương mại Thế giới rằng nhiều khả năng Mỹ cũng sẽ đánh thuế đối với sản phẩm pin mặt trời của một số nước khác, vì cho rằng Trung Quốc đã mở nhiều nhà máy ở nước thứ ba nhằm tránh hàng rào thuế quan.