
Bức tranh mô tả Đại dịch Justinian năm 541 - 542
Khi bạn hỏi nhà sử học Trung Cổ Michael McCormick về năm tồi tệ nhất mà con người đã trải qua, bạn sẽ nhận được câu trả lời là "536". Đáng ngạc nhiên thay, những con số đáng nhớ trong lịch sử nhân loại lại không được nhắc tới: như năm 1349, Cái Chết Đen - Bệnh dịch hạch hủy diệt một nửa Châu Âu; năm 1918, bệnh cúm giết chết khoảng 50 tới 100 triệu người.
Michael McCormick là một nhà sử học, nhà khảo cổ, hiện đang là chủ tịch Nhóm dẫn đầu ngành Khoa học liên quan tới Quá khứ Nhân loại, trực thuộc Đại học Harvard, chắc chắn ý kiến của ông có trọng lượng. Tại Châu Âu, "đó là thời điểm khởi đầu giai đoạn khó sống nhất trong lịch sử nhân loại, nếu không muốn nói là năm tồi tệ nhất", ông McCormick nói.
Đó vừa là một dữ kiện lịch sử quan trọng, có lẽ đóng luôn vai trò cảnh báo những nhà du hành thời gian trong tương lai.
Một làn sương bí ẩn che phủ Châu Âu, Trung Đông, một phần Châu Á khiến bầu trời tối sầm lại suốt cả ngày, giai đoạn tăm tối kéo dài tới 18 tháng.
"Mặt Trời tỏa nắng nhưng không sáng, chẳng khác nào Mặt Trăng, suốt cả năm dài", nhà sử học Procopiusm của Đế quốc Đông La Mã thuật lại.
Nhận xét: Đây chỉ là một trong rất nhiều vụ "nhầm lẫn" khó tin trong lịch sử xâm lược và can thiệp của quân đội Mỹ trên khắp thế giới. Tại thời điểm NATO xâm lược Nam Tư cũ khi đó, Nga và Trung Quốc không có đủ khả năng để đáp trả. Nhưng họ không hề quên...