virus checkpoints temperature China travel
© AP Photo/Ng Han Guan/File Photo/MANILA BULLETIN
Chủng virus lạ gây bệnh phổi đã khiến ít nhất 3 người tử vong và hơn 200 người khác bị nhiễm ở Trung Quốc có thể lây lan qua người, một chuyên gia được chính phủ Trung Quốc chỉ định xác nhận; làm dấy lên khả năng bùng phát dịch bệnh chết người trong lúc hàng triệu người chuẩn bị di chuyển để đón Tết.

Ông Zhong Nanshan, người đứng đầu một đội ngũ chuyên gia được thành lập bởi Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc để điều tra chủng virus giống virus viêm phổi, đã xác nhận rằng có ít nhất 2 trường hợp nhiễm là do lây qua người, trong khi một nhân viên y tế cũng bị nhiễm bệnh.

Chính quyền Trung Quốc trước đó nói rằng chủng coronavirus mới - xuất hiện từ một chợ hải sản ở thành phố Vũ Hán - chủ yếu lây từ động vật sang người. Thế nhưng có ít nhất 2 bệnh nhân đã bị nhiễm bệnh trong những ngày gần đây, mặc dù sống cách Vũ Hán hàng trăm dặm.

"Các trường hợp mới nhất cho thấy chủng virus mới lây lan qua người" - ông Zhong nói với kênh truyền hình nhà nước CCTV, giải thích rằng 2 người ở tỉnh Quảng Đông nhiễm bệnh do bị lây từ một thành viên trong gia đình mới trở về từ Vũ Hán.

Ông Zhong, người từng giúp phát hiện ra chủng coronavirus gây Hội chứng suy hô hấp cấp nặng (SARS) trong năm 2003, nói rằng khả năng lây nhiễm của loại chủng birus mới không mạnh như SARS nhưng bệnh dịch đang "gia tăng" và cho rằng "tỷ lệ tử vong ở thời điểm hiện tại chưa quá đáng ngại".

SARS từng khiến hơn 8.000 người bị nhiễm bệnh và 774 người tử vong trong một đại dịch quét qua khu vực châu Á vào năm 2002 và 2003.

Đầu tuần này, chính quyền Trung Quốc báo cáo rằng số trường hợp nhiễm bệnh đã lên tới 218 người. Dịch bệnh đã lan tới Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến, những nơi cách thành phố Vũ Hán cả trăm dặm.

Thái Lan cũng báo cáo 2 trường hợp nhiễm bệnh, trong khi Nhật Bản và Hàn Quốc đều có 1 trường hợp, nâng tổng số trường hợp nhiễm trên toàn cầu lên 222.

Dịch bùng phát giữa thời điểm nhạy cảm

Dịch bệnh lây lan giữa lúc mà Trung Quốc đang chuẩn bị đón Tết cổ truyền. Hôm Chủ nhật tuần trước, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói rằng có bằng chứng cho thấy chủng virus mới "lây từ người sang người ở mức hạn chế", làm dấy lên sự lo ngại dịch bệnh sẽ lan ra khu vực rộng lớn. Trong dịp Tết cổ truyền, hàng triệu người dân Trung Quốc sẽ di chuyển khắp đất nước và ra nước ngoài để đón Tết.

Cả 3 trường hợp nhiễm bệnh ở ngoài Trung Quốc đều có liên hệ tới Vũ Hán. Hôm đầu tuần này, Hàn Quốc xác nhận trường hợp nhiễm đầu tiên.

Theo Trung tâm kiểm soát và Phòng dịch Hàn Quốc (CDC), một người phụ nữ Trung Quốc 35 tuổi bị phát hiện nhiễm bệnh khi đi qua hệ thống kiểm tra thân nhiệt tại Sân bay quốc tế Incheon ở thủ đô Seoul. Người phụ nữ này đến từ Vũ Hán, Trung Quốc. Theo CDC, bệnh nhân này đã được cách ly và đang trong tình trạng ổn định.

Người phụ nữ nọ, một người dân Vũ Hán, đã lên kế hoạch nghỉ Tết ở Hàn Quốc và Nhật Bản cùng 5 người bạn. Bà nói bà bị sốt, đau nhức cơ từ hôm thứ Bảy tuần trước và đã được một bác sĩ ở Vũ Hán cho uống thuốc cảm cúm; theo CDC.

Ước tính có gần 7 triệu người Trung Quốc di chuyển sang nước ngoài đón Tết cổ truyền trong năm 2019.

"Tôi tin rằng du khách Trung Quốc sẽ mang chủng virus này tới nhiều quốc gia khác ở châu Á trong những ngày tới, do kế hoạch di chuyển ra nước ngoài trong dịp Tết cổ truyền của họ" - Giáo sư David Hui Shu-cheong, chuyên gia về các bệnh đường hô hấp thuộc ĐH Trung Quốc ở Hong Kong, nói với CNN.

Hoài nghi về số trường hợp nhiễm bệnh thực tế

Trong tháng trước, dịch bệnh viêm phổi lạ bắt đầu xuất hiện ở Vũ Hán, thành phố lớn nhất nằm ở khu vực trung tâm Trung Quốc. Giới chức Trung Quốc cho rằng virus bắt nguồn từ một chợ hải sản ở Vũ Hán, đã phải đóng cửa từ ngày 1/1 để ngăn chặn dịch lan rộng.

Ngày 8/1, các nhà khoa học Trung Quốc chỉ ra rằng đây là một chủng coronavirus mới, cùng họ với virus từng gây ra dịch bệnh SARS. Mặc dù tỷ lệ tử vong gây nên bởi chủng virus mới không cao như SARS, nhưng một nghiên cứu mà Trường ĐH Hoàng gia London công bố mới đây cho rằng số trường hợp nhiễm bệnh ở Vũ Hán thấp hơn so với thực tế.

"Việc phát hiện ra 3 trường hợp nhiễm bệnh bên ngoài Trung Quốc là đáng ngại. Theo tính toán của chúng tôi dựa trên dữ liệu chuyến bay và dân số, có tỷ lệ 1/574 rằng một người bị nhiễm bệnh ở Vũ Hán sẽ di chuyển ra nước ngoài trước khi được chữa trị. Có nghĩa rằng, tính đến thời điểm hiện tại có khả năng có trên 1.700 trường hợp nhiễm bệnh ở Vũ Hán" - ông Neil Ferguson, nhà khoa học chuyên nghiên cứu dịch bệnh, thuộc ĐH Hoàng gia London, nói.

Hôm thứ Sáu tuần trước, Trung tâm Kiểm soát và Phòng dịch bệnh của Mỹ tuyên bố rằng 3 sân bay Mỹ - ở New York, San Francisco và Los Angeles - sẽ bắt đầu thực hiện quy trình kiểm tra hành khách đến từ Vũ Hán để xem có dấu hiệu nhiễm virus mới hay không.

Ở Vũ Hán, chính quyền thành phố đã lắp đặt rất nhiều máy quét nhiệt ở sân bay, các trạm tàu lửa, bến chờ xe buýt, bến cảng...để đo thân nhiệt hành khách sắp rời khỏi thành phố. Các biện pháp trên được thực thi từ ngày 14/1 vừa qua; theo tờ China Daily.

Tuy nhiên, các biện pháp này được thực thi vào thời điểm 5 tuần kể từ khi dịch bùng phát, bởi vậy có vô số hành khách đã rời khỏi thành phố này mà chưa qua kiểm tra.