Vietnam Bình Dương protest 2014
Hòa chung trong không khí phấn khởi cùng đoàn người đi đập phá các nhà máy ở Bình Dương 4 năm trước, mình mang về khoảng 2.000 bức ảnh.

Từ những người với cờ đỏ sao vàng lúc bắt đầu vào buổi sáng, đến những dòng người với gậy golf, lốp xe và vô số "chiến lợi phẩm" trên tay lúc buổi chiều chỉ vẻn vẹn chưa đến 12h.

Bình Dương như bãi chiến trường, nhà máy bị thiêu, hàng chục cột khói bốc cao như vào mùa đốt rơm rạ ở quê, không khí khét lẹt mùi cao su, nhựa cháy.

"Đả đảo quân Trung Quốc xâm lược!!!" một giọng nói hô vang, "Đả đảo! Đả đảo!" - hàng trăm người hò hét theo, cùng tiếng gõ chậu mâm, xoong nồi.

Đầu tiên họ bẻ cảnh, đập nát mấy chậu cây trước cửa. Tiếp theo họ xô đổ cổng, đập kính tầng trệt, rồi theo thời gian họ leo dần lên cao, vào các phòng làm việc, họ đập phá bàn ghế, máy tính, họ xuống nhà kho lấy sản phẩm... công an bất lực đứng nhìn.

Vô phúc cho một công ty sản xuất gậy đánh golf (FST) bị đám đông tràn vào. Những đoạn thép vừa tay lập tức thành thứ vũ khí của hàng chục người.

Cửa kính, phòng làm việc... tất cả tan nát, trên tầng thượng thấp thoáng những cái bóng chạy qua lại như đám kiến bò trên miệng chảo.

Đoàn người phất cờ đỏ chảy đi như dòng dung nham, len lách qua các con đường nội bộ, họ đập phá, đốt cháy tất cả những gì có chữ Trung Quốc. Xử lý xong chỗ này, họ hò reo như vừa đánh thắng một trận giòn giã rồi tràn đi nơi khác.

Các biểu ngữ "Chúng tôi là công ty Mỹ, Hàn, Nhật, Đan Mạch, Úc, Anh...." được treo vội bên ngoài. Bảo vệ sợ hãi, đứng dúm dó trong góc nhìn đám đông hung hãn. Chưa bao giờ các công ty nước ngoài yêu Việt Nam đến vậy.

Dù vậy cảnh mình nhớ nhất không phải những cột khói, không phải sự đập phá, cũng không phải những tiếng hò hét.

Đó là một căn phòng...

Mình đẩy cửa bước vào. Chiếc máy chiếu vẫn sáng đèn nhưng màn chiếu đang kéo dở lên 1 nửa, khoảng 20 chiếc ghế, trên bàn cũng có chừng 20 cuốn sổ, bút và từng ấy chai nước uống dở dang, dưới nền là dép guốc, áo khoác... nằm xô lệch, vương vãi.

Tất cả những điều đó cho thấy chỉ trước đây chừng 15 phút tại căn phòng này đang có một cuộc họp. Đột nhiên mọi thứ ập đến làm họ phải bỏ lại để tháo thân trong sự hoảng loạn tột độ...

Lật vài trang trên cuốn sổ để lại, còn nguyên đó những mục tiêu, doanh số, chỉ đạo của anh X, thời gian hoàn thành, và một dòng được đóng khung "5h phải đón con"... tất cả khiến mình ám ảnh.

Mình ngồi chết dí trong căn phòng đó chừng 10', vừa để nghỉ vừa nghĩ xem chuyện gì đang xảy ra. Trong lúc đó phía ngoài vẫn vang lên những tiếng lụp bụp - tiếng những chiếc gậy golf đập vào cửa kính, màn hình máy tính...

Chiều về, mọi thứ yên ổn hơn. Chạy ngang qua một công ty, thấy vài người phụ nữ đang cào trong đống tro đen bằng tay không, mình dừng lại hỏi.

- Chị tìm đồ gì à, cháy hết rồi còn đâu?
- Không, bọn chị nhặt dây đồng...

Hàng chục ngàn tỷ đổ sông đổ bể, hơn 400 người bị bắt, sản xuất đình đốn, lòng tin mất mát... là cái giá phải trả cho những cú vung gậy, những lời hò hét "đập chết mẹ nó đi"... đắng ngắt.