Jeep and Houthis
© Al Masirah/Houthi Military Media Center/Reuters TV
Houthi tuyên bố "bắt sống" 2.000 binh lính Saudi Arabia

Phong trào vũ trang Houthi ở Yemen đã công bố các đoạn video mà họ nói là từ một trận chiến lớn gần đây với các lực lượng Saudi Arabia khiến hàng trăm binh sĩ của nước này thương vong.

Ngoài ra, Houthi còn cho biết đã bắt giữ thêm nhiều người khác và thu giữ một loạt phương tiện cũng như vũ khí của Saudi Araiba.

Thật khó có thể kiểm chứng một cách độc lập các tuyên bố nêu trên của Houthi, nhất là sau những xác nhận vẫn còn rất đáng nghi ngờ từ lực lượng này về sự dính líu của họ vào các cuộc tấn công chưa từng có gần đây phá hủy cơ sở hạ tầng dầu mỏ quan trọng của Saudi Arabia.

Ngày 29 và 30 tháng 9/2019, kênh truyền hình Al Masirah có liên hệ với Houthi đã cho phát sóng một đoạn phim ghi lại cảnh Houthi bắn tên lửa chống tăng có điều khiển và các vũ khí khác vào một đoàn xe, trong đó có các xe bọc thép hạng nhẹ LAV-25, hệ thống phòng không Vulcan (VADS) M163 cũng như rất nhiều loại xe kháng mìn, xe bọc thép và xe bán tải Toyota.


Những hình ảnh bổ sung sau đó còn chiếu rõ cảnh binh sĩ Saudi Arabia và lính đánh thuê nước ngoài đầu hàng Houthi.

Trong một cuộc họp báo trước đó với sự tham gia của các nhà báo nước ngoài, viện dẫn những lý do an ninh, Yahya Saree - phát ngôn viên của Houthi không cho biết cuộc chiến đã xảy ra ở đâu hoặc khi nào.

Ông này chỉ tuyên bố rằng, trận chiến diễn ra ở địa phận tỉnh miền Nam Najran của Saudi Arabia giáp với Yemen. Trong khi đó, Al Jazeera đưa tin trận chiến đã diễn ra vào khoảng tháng 8/2019.

Cho đến nay, không thể xác minh được tuyên bố của Houthi về việc họ đã sát hại hoặc làm bị thương 500 binh sĩ đồng minh Saudi Arabia và bắt giữ thêm 2.000 người nữa. Saudi Arabia từ chối trả lời các tuyên bố của Houthi.


Quân đội hùng cường Saudi Arabia đại bại

Mặc dù vây, mức độ tin cậy trong các tuyên bố của Houthi đã gia tăng đáng kể thời gian đây sau khi nhóm vũ trang này đứng ra nhận trách nhiệm về một loạt vụ tấn công chưa từng có tiền lệ bằng máy bay không người lái và tên lửa vào các cơ sở chế biến dầu lửa Abqaiq và mỏ dầu Khurais của Saudi Arabia hồi tháng 9/2019.

Ví dụ như, sự hiện diện của LAV-25 đã cho thấy các thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Saudi Arabia (SANG) nằm trong số những người có mặt trong đoàn xe mà Houthi tấn công.

Saudi Arabia hiện đang sở hữu số lượng xe bọc thép hạng nhẹ LAV-25 (cũng như các biến thể liên quan khác) lớn nhất trên thế giới với tổng số hơn 1.900 chiếc. Ngoài Qatar, không một quốc gia nào trong liên minh quân sự do Saudi Arabia đứng đầu vận hành loại phương tiện này.

Thiếu tướng Frank Muth, sĩ quan quân đội Mỹ từng giữ chức cố vấn cấp cao cho SANG tiết lộ, đơn vị vệ binh trên của Saudi Arabia đã được triển khai tới biên giới Yemen chiến đấu với Houthi.

Không giống như Vệ binh Quốc gia Mỹ, SANG là lực lượng được giao trọng trách bảo vệ chế độ hoàng gia ở Saudi Arabia cũng như một số khu vực tôn giáo chủ chốt và một số hạ tầng quan trọng khác, gồm cả các cơ sở dầu mỏ.

Một số binh sĩ bị Houthi bắt giữ được nhìn thấy đang mặc quân phục của Saudi Arabia khiến giới quan sát nghi ngờ rằng chính các sĩ quan SANG đã chỉ huy lực lượng bị tấn công nói trên.

Nếu những tuyên bố của Houthi là đúng thì rõ ràng trận chiến là một vết nhơ khó gột rửa của Quân đội Saudi Arabia, lực lượng đã can dự vào cuộc chiến chống phong trào vũ trang Houthi ở Yemen từ tháng 3/2015.

Năng lực yếu kém của SANG có thể khiến nhiều người tỏ ra bất ngờ nhưng với những ai từng theo dõi nhận xét của tướng Muth về họ cách đây 2 năm thì không.

Ngay từ năm 2017, Frank Muth đã chỉ ra những khiếm khuyết cực kỳ nghiêm trọng của SANG khiến ông và các cố vấn đồng nghiệp phải nỗ lực chỉnh sửa.

"Tôi không muốn đưa ra con số chính xác nhưng tỉ lệ binh lính SANG bị chết vì thương là quá cao, từ 70 - 80%". Để so sánh, Muth viện dẫn con số chỉ có 2% lính lục quân Mỹ tử vong khi bị thương trong các cuộc xung đột gần đây.

Tướng Muth đã không còn giữ chức chỉ huy lực lượng cố vẫn cho SANG để trở về làm lãnh đạo đơn vị tuyển dụng cho Lục quân Mỹ từ tháng 7/2018.

Tuy nhiên, theo nhận xét của ông, nếu như chiến dịch tấn công mới nhất của Houthi ở Najran là xác thực thì SANG sẽ phải đối diện với những thách thức vô cùng to lớn trong việc tuyển dụng lực lượng thay thế và đào tạo họ trở thành những chiến binh đủ khả năng đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.

Có quá nhiều cáo buộc cho rằng Saudi Arabia đang phải phụ thuộc vào các chiến binh địa phương có quan hệ với khủng bố và lực lượng lính đánh thuê nước ngoài để gia tăng sức mạnh cho mình.

Trận chiến mới nhất này, cùng với những bình luận của tướng Muth về năng lực của SANG càng làm dấy lên những lo ngại về khả năng của các lực lượng vũ trang Saudi Arabia.

Phòng không Saudi đã tỏ ra không hiệu quả trong việc đánh chặn tên lửa và các máy bay không người lái tự sát.

Đánh giá một cách công bằng thì các hệ thống phòng thủ điểm hiện nay mà Saudi Arabia đang sở hữu có thể đã không thể đẩy lùi được các cuộc tấn công. Thế nhưng, bỏ qua những yếu tố này thì hiện cũng chưa rõ các binh sĩ Saudi Arabia đã chuẩn bị sẵn sàng cho bất kỳ mối đe dọa nào đó có khả năng xảy ra trong tương lại hay không.

Tất cả điều này cũng làm dấy lên nghi ngờ về khả năng của các lực lượng vũ trang Saudi Arabia trong một cuộc xung đột khu vực kéo dài chống lại một kẻ thù có khả năng hơn Houthi, chẳng hạn như Iran.

Mỹ đã trực tiếp cáo buộc Iran đứng đằng sau các cuộc tấn công vào Abqaiq và Khurais còn Saudi Arabia cũng nói rằng Iran có khả năng là nước bảo trợ cho các vụ tập kích đó.

Sự việc xảy ra ở Najran cho thấy Saudi Arabia thậm chí còn không thể bảo đảm được an ninh dọc biên giới phía Nam chống lại một lực lượng có nguồn lực hạn chế hơn dù đã có 4 năm chinh chiến quyết liệt.