Bản đồ 4 vùng an toàn do Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ đảm bảo. Lưu ý chúng bao trùm tất cả các khu vực quan trọng tại Syria, đặc biệt là vùng biên giới phía nam với Israel và Jordan, nơi một lượng lớn quân Mỹ đang tập trung.
"Kể từ bây giờ, máy bay của liên quân do Mỹ dẫn đầu sẽ bị cấm bay vào các vùng an toàn ở Syria" - ông Levrentyev nói.
Ông Levrentyev cho biết lệnh cấm bay nói trên không phải là một phần của bản ghi nhớ nhằm thiết lập vùng an toàn ở Syria. Thay vào đó, lệnh cấm chỉ nhằm không để máy bay của liên quân Mỹ bay qua các khu vực đó.
"Đóng vai trò là trung gian hoà giải, chúng tôi sẽ theo dõi tất cả hành động ở vùng an toàn. Tuyệt đối không được bay qua các khu vực đó, đặc biệt là máy bay của liên minh quốc tế dù báo trước hay không báo trước"- vị Đặc phái viên Nga cảnh báo.
Ông Levrentyev cũng cho biết liên quân Mỹ vẫn sẽ tiếp tục chiến dịch không kích gần TP Raqqa, thành trì của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tại Syria, các thị trấn lân cận sông Euphrates và TP Deir ez-Zor.
Cùng ngày 5/5, các hãng thông tấn Nga dẫn lời Bộ Quốc phòng nước này cho biết thỏa thuận về các vùng an toàn tại Syria sẽ có hiệu lực từ đêm 5/5. Ngoài các vùng an toàn được thiết lập, Không quân Nga hoàn toàn được xuất kích ở những nơi khác để tiếp tục tấn công tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Còn lực lượng không quân của Tổng thống Syria Bashar al-Assad sẽ dừng các chuyến bay tại các khu vực được chỉ định.
Máy bay chiến đấu của liên quân có thể hoạt động chống IS tại một số khu vực nhất định, nhưng các khu vực an toàn này hiện "đóng cửa" đối với các chuyến bay của họ.
Những tuyên bố được Bộ Quốc phòng Nga thông tin đã giúp định hình sự phân chia không phận ở Syria một cách rõ nét. Mà trong đó, nói tóm lại, chỉ có 1 ranh giới: vùng an toàn bay là vùng bay của liên minh Nga, vùng bay còn lại là của các liên minh ngoài liên minh do Nga dẫn đầu. Còn Nga? Họ nắm toàn bộ không phận Syria!
Cùng ngày, Tư lệnh cấp cao quân đội Nga Sergei Rudskoi cho biết, trên thực tế, Moskva đã ngừng ném bom các vùng an toàn ở Syria, theo thỏa thuận vừa ký kết với Iran và Thổ Nhĩ Kỳ. Ông khẳng định: "Từ 0 giờ ngày 1/5, không quân Nga đã ngừng sử dụng không phận tại các khu vực giảm leo thang".
Nga đã đi theo đúng một quy trình khép kín, đặt ra cho một số giới hạn ở Syria một tên gọi, định nghĩa chúng, rồi không cho phép Mỹ can gián. Cho tới nay mới có thể hiểu vì sao Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhắc lại nhau về bản ghi nhớ đảm bảo an toàn bay, các vùng an toàn bay và tìm hướng giải quyết tình hình ở Syria.
Hôm 5/5, Reuter cho biết, Thứ trưởng Ngoại giao Mikhail Bogdanov cho biết, trong khuôn khổ cuộc gặp tại Alaska trong tháng này, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ có buổi thảo luận với người đồng cấp Mỹ Rex Tillerson về "các vùng giảm căng thẳng" tại Syria.
Đây được cho là bước đi thể hiện rõ ràng những nỗ lực phối hợp của 2 lực lượng dẫn đầu liên minh lớn mạnh nhất tranh giành ảnh hưởng ở Trung Đông.
Thứ trưởng Quốc phòng Nga Alexander Fomin đã ca ngợi sự phối hợp ăn ý của Washington đã tạo điều kiện cho việc dàn xếp chính trị ở Syria. Theo ông, chính sự hậu thuẫn của Liên hợp quốc, Mỹ và Saudi Arabia giúp đảm bảo việc thực thi thỏa thuận giảm leo thang này.
Sau khi vùng an toàn được thiết lập ở Syria, Mỹ đã hoan nghênh một cách cực kỳ thận trọng kế hoạch của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm lập các vùng an toàn để chấm dứt cuộc nội chiến Syria.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington hy vọng thỏa thuận này sẽ giúp ngăn chặn bạo lực, song bày tỏ quan ngại về sự tham gia của Iran trong thỏa thuận này. Mỹ là nước hỗ trợ một số nhóm nổi dậy Syria, đã phái các quan sát viên đến các cuộc hội đàm Syria ở Astana, nhưng không phải là một bên tham gia thỏa thuận.
Đặc phái viên Liên Hợp Quốc tại Syria Staffan de Mistura ngày 4/5 hoan nghênh kế hoạch thành lập "vùng an toàn" ở Syria, coi đây là bước đi đúng hướng tiến tới việc giảm bạo lực thực sự ở Syria.
"Điều quan trọng nhất đó là sáng kiến đưa ra là một định hướng đúng đắn, bởi vì nó đưa ra các bước đi cụ thể nhằm giảm căng thẳng ít nhất tại 4 khu vực ở Syria. Chúng ta đang chứng kiến một bước đi quan trọng, hứa hẹn và tích cực trong tiến trình hạ nhiệt căng thẳng tại Syria" - ông Mistura nhấn mạnh.
Israel kẹt cứng trong vùng an toàn Syria
Bốn khu vực thu hẹp xung đột hay còn được gọi là vùng an toàn được đặt ở các khu vực bao gồm cả biên giới Jordan và Israel làm gia tăng căng thẳng với Israel.
Các quan chức của Iran đến giám sát các khu vực an ninh mới sẽ có cơ hội áp sát biên giới của Israel, bất chấp việc chính phủ Israel đã gửi tín hiệu đến Washington và Moscow rằng, nước này sẽ không cho phép sự hiện diện quân sự của Iran dọc theo biên giới.
Israel cũng không hoàn toàn an tâm với việc triển khai của các nhóm chuyên gia và cố vấn quân sự Nga, Thổ Nhĩ Kỳ dọc theo biên giới của nước này với Syria, bởi lo ngại dò xét các địa điểm quân sự và động thái di chuyển quân hay hậu thuẫn các phiến quân đối lập Syria.
Vùng an toàn ở Syria sẽ bảo vệ một khu vực ở miền Đông Damacus sẽ gây bất lợi cho Israel trong việc giám sát và tấn công các cuộc vận chuyển vũ khí mà Israel cho rằng từ Iran hậu thuẫn đến lực lượng Hezbollah.
Nhận xét: Trước đây có nguy cơ quân Mỹ đang tập trung tại Jordan sẽ đổ vào Syria, cùng lực lượng người Kurd từ phía bắc chia cắt hoàn toàn phần phần phía đông đất nước này. Với thỏa thuận vùng an toàn này, Nga đã chặn đứng nước đi đó.