Đồng Tâm land dispute trial, Hanoi, Vietnam
Sau hai ngày xét xử, chiều 9-8, TAND huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội đã tuyên án đối với 14 bị cáo là cựu cán bộ xã Đồng Tâm và huyện Mỹ Đức liên quan đến việc cấp, giao, bán đất trái pháp luật tại xã Đồng Tâm. 10 cựu cán bộ xã bị tuyên án về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, bốn cựu cán bộ huyện bị tuyên án về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Phiên tòa đã thu hút sự quan tâm theo dõi của nhiều người, nhất là người dân xã Đồng Tâm.

Cán bộ địa chính xã lĩnh án nặng nhất

Tòa tuyên mức án cao nhất sáu năm năm tháng tù đối với bị cáo Nguyễn Xuân Trường (cựu cán bộ địa chính xã), có ba bị cáo được hưởng án treo.

Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ trong vụ án và quá trình thẩm vấn, tranh luận tại phiên tòa, HĐXX xác định cáo trạng truy tố các bị cáo là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Các bị cáo đã cấp, giao, bán đất trái thẩm quyền, trái pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước, làm mất niềm tin của người dân vào chính quyền...

Tuy nhiên, các bị cáo đã thành khẩn khai báo, có nhân thân tốt, gia đình chính sách, đóng góp nhiều cho địa phương trong quá trình công tác nên có căn cứ cho các bị cáo hưởng các tình tiết giảm nhẹ.

HĐXX xét thấy bị cáo Trường giữ vai trò chủ mưu nên phải chịu mức án cao so với các bị cáo khác. Các bị cáo là cựu cán bộ xã còn lại đã khắc phục hậu quả trả lại đất, thành khẩn khai báo nên được xem xét giảm nhẹ.

Đối với nhóm bị cáo là cựu cán bộ huyện, HĐXX phân tích Bạch Văn Đông và Đinh Văn Dũng giữ vai trò cao hơn hai bị cáo còn lại. Tuy nhiên, bốn bị cáo khi thực hiện nhiệm vụ đã chịu áp lực lớn, cán bộ xã như Trường có thủ đoạn tinh vi khi mỗi năm chỉ ghép một vài hồ sơ không đạt yêu cầu vào hàng trăm hồ sơ khác nên khó phát hiện. Vì vậy, bốn bị cáo được xem xét dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX quyết định tách xử lý trong một vụ án khác nếu có yêu cầu. HĐXX cũng kiến nghị UBND huyện Mỹ Đức giải quyết dứt điểm các vấn đề đất đai còn tồn tại ở xã Đồng Tâm trên cơ sở các quy định của pháp luật nhưng cần đảm bảo sự ổn định cho người dân.

Chỉ xin tòa xử nhẹ

Khi nói lời sau cùng, hầu hết bị cáo bày tỏ đã nhận thức được sai lầm, mong pháp luật khoan hồng, xử nhẹ.

Bị cáo Trường, bị VKS đề nghị mức án cao nhất là từ bảy đến tám năm tù, nói: "Cơ quan tố tụng quy tội cho bị cáo là chủ mưu trong tất cả vụ việc là chưa đúng. Bị cáo chỉ là người tham mưu, đề xuất cho UBND xã. Kính mong quý tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo".

Cựu chủ tịch UBND xã Lê Đình Thuần cho rằng: "Bản thân bị cáo đã nhận thức được lỗi lầm, sai phạm, đã nghiêm túc kiểm điểm và đã chịu các kỷ luật. Tại cơ quan điều tra và trước tòa, bị cáo cầu thị, hợp tác và đã tích cực khắc phục hậu quả. Xin quý tòa lượng hình, xem xét xử nhẹ nhất có thể". Tương tự, bị cáo Nguyễn Tiến Triển (cựu bí thư Đảng ủy xã) cũng nhận sai khi đã tham gia công việc của chính quyền. "Bị cáo hiện nay tuổi đã già, đang điều trị bệnh, con bị cáo bị chất độc da cam. Xin quý tòa giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo được hưởng án treo" - ông Triển nói.

Các bị cáo còn lại đều đồng ý với nội dung cáo trạng truy tố cũng như bản luận tội của đại diện VKS tại tòa và xin HĐXX xem xét, giảm nhẹ hình phạt.

Trước đó, trong phần tranh luận, phần lớn các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội. Bào chữa cho từng bị cáo, các luật sư trình bày quan điểm để làm rõ mức độ sai phạm của các bị cáo trong từng trường hợp cấp, giao, bán đất cụ thể. Cho rằng đề nghị mức án của VKS là quá cao, các luật sư đã đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt...

Mức án cụ thể

Nhóm bị cáo lãnh án về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ gồm: Nguyễn Xuân Trường (nguyên cán bộ địa chính xã) sáu năm năm tháng tù; bốn bị cáo là cựu chủ tịch UBND xã Lê Đình Thuần lãnh 42 tháng tù, Nguyễn Văn Sơn lãnh 36 tháng tù, Nguyễn Văn Đức lãnh 30 tháng tù; Nguyễn Văn Bột lãnh 18 tháng tù treo.

Bị cáo Nguyễn Tiến Triển (cựu bí thư Đảng ủy xã) lãnh 30 tháng tù; Bùi Văn Dũng (cựu trưởng Ban Tài chính xã) lãnh 30 tháng tù; Bùi Văn Hồng (cựu xã đội trưởng) lãnh 30 tháng tù; Nguyễn Văn Minh (cựu trưởng công an xã) lãnh 24 tháng tù; Nguyễn Văn Khang (cựu kế toán ngân sách xã) lãnh 24 tháng tù.

Nhóm bị cáo cựu cán bộ huyện lãnh án về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng gồm: Phạm Hữu Sách (cựu trưởng Phòng TN&MT huyện) lãnh 24 tháng tù treo; Đinh Văn Dũng (cựu giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai huyện) lãnh 36 tháng tù; Bạch Văn Đông (cựu phó giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai huyện) lãnh 30 tháng tù; Trần Trung (cựu cán bộ Văn phòng Đăng ký đất đai huyện) lãnh 24 tháng tù treo.