Russian SU-34 fighter jet
© Sputnik/ Maksim BlinovMáy bay chiến đấu đa năng hiện đại Su-34 của Nga đang hoạt động tại Syria
Miếng bánh ngọt

Mới đây, một thành viên Hội đồng Dân chủ Raqqa thuộc lực lượng SDF, thiếu tướng Robert Jones, phó tổng tham mưu liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu, phát biểu trong một cuộc phỏng vấn khẳng định:

Liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu sẽ không cho phép các lực lượng vũ trang Syria vượt sông Euphrates. Không quân Liên minh sẽ tấn công bất kỳ đơn vị nào của quân đội Syria vượt sông Euphrates.

Tuyên bố của Mỹ được đưa ra trong bối cảnh quân đội Ả Rập Syria (SAA) công khai lên kế hoạch vượt sông Euphrates trong tỉnh Deir Ezzor, sau khi giải phóng một số khu vực dọc theo bờ phía tây của con sông rộng lớn này.

Có rất nhiều vấn đề được đặt ra sau tuyên bố của liên quân do Mỹ cầm đầu. Vì sao Mỹ lại ngăn không cho SAA vượt sông? Mỹ có thực sự ngăn được SAA vượt sông hay không?

Giới phân tích nhận định, có 2 lý do khiến Mỹ không muốn SAA vượt sông Euphrates.

Thứ nhất, bờ đông con sông này được coi như là rốn dầu của Deir Ezzor (mỏ Umar và Tanak có 6-9 triệu thùng/ngày) và là hướng rút lui chiến lược của IS trong tình huống cấp bách.

Ai cũng hiểu rõ mục đích chính của Mỹ khi can thiệp vào Trung Đông dưới quân bài dân chủ và chống khủng bố. Do vậy, Mỹ sẽ tìm đủ mọi cách để đạt được mục đích của mình, kể cả là việc ngăn không cho chính quyền hợp pháp của Syria tấn công IS.

Những mỏ dầu ở bờ đông sông Euphrates có ý nghĩa vô cùng quan trọng cho sự tồn vong của nhà nước Rojava (người Kurd) ly khai độc lập ở đông Syria. Nó đóng vai trò là nguồn tài chính chính nếu như nhà nước Rojava được hình thành.

Một khi nhà nước của người Kurd được thành lập, Mỹ sẽ đường đường chính chính hiện diện ở Syria. Trên cơ sở đó, mở một đường dây cung cấp dầu mỏ từ các nước vùng Vịnh về châu Âu.

Thứ hai, Mỹ-Kurd không hề muốn SAA vượt qua sông Euphrates và tiến sâu vào các vùng lãnh thổ phía đông của tỉnh.

Bởi lẽ, một khi SAA làm được điều này, SDF sẽ không thể mở rộng phạm vi chiếm đóng tại Deir Ezzor. Đồng thời, liên minh do Mỹ cầm đầu cũng không thể kiểm soát vùng biên giới quan trọng nhất của Syria (Iraq).

Bộ Tư lệnh Tối cao Quân đội Syria xem việc giải phóng căn cứ biên giới Albukamal của Deir Ezzor là một mục tiêu quân sự mang tính chiến lược.

Quyết tâm của SAA hoàn toàn nghiêm túc, và Mỹ hiểu rằng, với thực lực hiện tại, SDF sẽ khó lòng ganh đua với SAA đang trên đà ''thắng như chẻ tre'' ở Deir Ezzor. Do vậy, Mỹ buộc phải dùng tới sức mạnh của nước lớn để đe dọa ''chủ nhà''.


Nhận xét: Thế khó của Mỹ là họ không có bất cứ tư cách gì để cấm quân đội Syria vượt sông trên lãnh thổ Syria. Bản thân sự hiện diện của Mỹ ở Syria cũng đã là bất hợp pháp.


Bức tường Nga

Vấn đề tiếp theo, Mỹ có thực sự ngăn được SAA vượt sông hay không? câu trả lời nằm trong tay người Nga.

Ý đồ ngăn sông cấm chợ của Mỹ sẽ bị sụp đổ nếu như Nga trực tiếp can thiệp vào hoạt động quân sự ở Deir Ezzor. Mỹ cấm SAA vượt sông Euphrates nhưng không thể ngăn người Nga làm điều tương tự.

Trên thực tế, các hoạt động chiến đấu của SAA tại Deir Ezzor đều có sự tham gia của lực lượng đặc nhiệm Nga. Russia Today ngày 9/9 đăng tải một số bức ảnh ghi lại hình ảnh binh sĩ quân đội Nga thuộc lực lượng đặc nhiệm, cùng một đoàn xe di chuyển trong thành phố Deir Ezzor.

Họ đi trên một xe thiết giáp BTR-80, một số xe vận tải thùng bịt kín và một xe vận tải gắn pháo tự động 23mm có lá chắn. Đoàn xe bộ binh và nhóm binh sĩ đặc nhiệm cơ động Nga đều có trang bị vũ khí hạng nhẹ, cho thấy lực lượng này tham gia chiến đấu trên chiến trường.

Bên cạnh sự hỗ trợ hỏa lực từ không quân Nga, sự hiện diện của đặc nhiệm Nga trong đội hình chiến đấu của SAA đã đóng vai trò quan trọng cho thắng lợi vang dội của SAA trên chiến trường Deir Ezzor.

Sự hiện diện của quân đội Nga tại Syria là hoàn toàn hợp pháp. Một khi lực lượng Nga cùng với SAA tiến hành vượt đông Euphrates, liệu Mỹ có đủ bản lĩnh để nã đạn vào đặc nhiệm Nga trên đất Syria?.

Ngay cả khi không có sự hiện diện của lực lượng Nga, SAA vẫn sẽ vượt sông để đảm bảo vùng biên giới chiến lược với Iraq không rơi vào tay SDF, bất chấp lời đe dọa từ liên minh do Mỹ cầm đầu.

Bờ đông Euphrates hiện đang do IS kiểm soát, tiêu diệt khủng bố là quyền bất khả xâm phạm của lực lượng chính phủ Syria, liên quân không thể can thiệp.

Mỹ từng có lời đe dọa tương tự tại nam Syria khi SAA thực hiện chiến dịch giải phóng biên giới Jordan-Syria khỏi sự kiểm soát của phiến quân. Tuy nhiên kết quả hiện tại, SAA đã kiểm soát hầu hết lãnh thổ nam Syria. Còn Mỹ ngậm ngùi giữ lại căn cứ Al-Tanf.