Turkish President Recep Tayyip Erdogan
© Murad Sezer / Reuters
Kênh truyền thông Anadolu hôm 10/10 cho hay, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tuyên bố nước này sẽ hủy bỏ cuộc gặp với Đại sứ Mỹ ở Ankara John Bass trước khi ông này có nhiệm vụ mới ở Afghanistan.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic ở thủ đô Belgrade, Tổng thống Erdogan nhấn mạnh:

"Chúng tôi không đồng ý và không nhất trí cho Đại sứ Mỹ - John Bass thực hiện các chuyến chào tạm biệt với các Bộ trưởng, Chủ tịch Quốc hội và với chính bản thân tôi".

"Chúng tôi không coi ông ấy (John Bass - PV) là đại diện của Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ" - ông Erdogan nói thêm.

Ông John Bass sắp rời Thổ Nhĩ Kỳ sau khi được bổ nhiệm làm phái viên Mỹ tại Afghanistan.

Phản ứng gay gắt của Tổng thống Erdogan đối với Đại sứ John Bass sau khi ông này đăng tải trên trang mạng xã hội cá nhân thông tin về một nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ làm việc tại Lãnh sự quán Mỹ tên Metin Topuz bị cáo buộc là gián điệp và liên kết với Giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen - người nằm trong danh sách đen của Ankara khi âm mưu đảo chính vào tháng 7/2016.

Ông Bass viết rằng, một phần trong các nhiệm vụ của Metin Topuz là liên hệ với một cựu cảnh sát - người được Thổ Nhĩ Kỳ cho là đã tham gia vào tổ chức của Giáo sĩ Hồi giáo Gulen, vốn bị cấm ở quốc gia này.

Ông Bass cũng nói thêm rằng, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ không có bất cứ bằng chứng nào cho thấy Topuz đã tham gia vào bất kỳ hoạt động bất hợp pháp nào. Ông Bass còn cho biết, "các điệp viên Thổ Nhĩ Kỳ" còn thâm nhập vào cơ quan Lãnh sự Mỹ để bắt nhân viên ngoại giao tình nghi.

Phản ứng với hành động này, Đại sứ Mỹ đã tuyên bố ngừng cung cấp dịch vụ cấp thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ sang Mỹ. Sau đó, thêm 1 nhân viên lãnh sự quán Mỹ cũng bị triệu tập với các cáo buộc tương tự.

Tổng thống Erdogan gọi Đại sứ Bass đã hành động đơn phương trong tuyên bố đình chỉ cấp thị thực ở Ankara.

"Một Đại sứ tại Ankara đã tự ra quyết định ngừng cấp thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ mà không cần thông qua Ngoại trưởng Mỹ. Và ông ta nói rằng, ông làm vậy trên danh nghĩa được chính phủ của mình công nhận điều đó - ông Erdogan tiếp.

"Nếu Đại sứ của chúng tôi làm vậy, chúng tôi sẽ không giữ lại nhân viên đó thêm một giây phút nào nữa" - Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tức giận.

Tổng thống Erdogan nhấn mạnh: "Họ (Mỹ -PV) phải tự hỏi rằng 'Tại sao ông lại làm hại mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ?' ".

Ông Erdogan cũng cáo buộc sự hiện diện của một số nghi can được cho là thành viên nhóm hoạt động do Giáo sĩ Fethullah đứng đầu (FETO) từng đòi thực hiện đảo chính tại Ankara đã làm việc trong Lãnh sự quán Mỹ.

"Những gián điệp này xâm nhập vào Lãnh sự quán Mỹ từ khi nào? Nếu chúng không tự thâm nhập vào đó thì ai đã cho phép chúng vào đó? Chúng ta phải đặt câu hỏi rõ ràng" - ông Erdogan nói.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nói tiếp: "Không một quốc gia nào trên thế giới có thể cho phép một loại gián điệp như vậy có cơ hội để gây ra đe dọa trong nước. Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia chứ không phải một bộ tộc".

Theo Anadolu, Metin Topuz - nhân viên lãnh sự quán Mỹ và một nhân viên thuộc cơ quan Quản lý Thực thi pháp luật (DEA) tại Văn phòng Lãnh sự Istanbul đã bị bắt vào tuần trước với các cáo buộc liên quan đến Tổ chức FETO mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố.

Topuz theo đó đã được liên kết với một số nghi phạm của FETO, bao gồm cựu cảnh sát trưởng từng bị điều tra tham nhũng năm 2013 và cựu Công tố viên Zekeriya Oz - từng bị buộc tội cố gắng lật đổ chính phủ ông Erdogan thông qua sử dụng vũ lực.

Trong một phát biểu hôm thứ 3, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim đã gọi việc đồng minh Mỹ đình chỉ việc cung cấp thị thực sau khi Ankara bắt các nghi phạm khủng bố, là mâu thuẫn với tinh thần liên minh.

Ông Yildirim nói thêm rằng, Mỹ cũng không yêu cầu sự cho phép của Thổ Nhĩ Kỳ khi bắt giam Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Quốc tế Halkbank là Mehmet Hakan Atilla.

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ lưu ý rằng, thật xấu hổ khi Mỹ trừng phạt công dân các nước đồng minh và rồi lại tố cáo phản đối Thổ Nhĩ Kỳ hành động trả đũa.

Theo ông Yildirim, khoảng 80% người Thổ Nhĩ Kỳ không thích Mỹ và sự hợp tác với Mỹ đã sụt giảm gần như bằng 0 sau cuộc đảo chính thất bại năm ngoái của FETO. Ông cũng thẳng thắn chỉ trích Mỹ ủng hộ các đơn vị bảo vệ nhân dân của Syria PKK (YPG).

"Nếu Mỹ muốn hợp tác để tiếp tục quan hệ song phương thì cần từ bỏ hỗ trợ cho YPG ở Syria, những người họ hàng của những kẻ khủng bố PKK" - Thủ tướng Thổ nhấn mạnh, thật chẳng hợp lý tí nào khi đối tác lại hợp tác với kẻ thù của mình.