Saudi’s Crown Prince Mohammed bin Salman
© Bandar Al-Jaloud / AFPThái tử Ả rập Xê út Mohammed bin Salman
Tờ Ajazeera mới đây thông tin, 2 Bộ trưởng gồm Hoàng tử Miteb bin Abdullah, người đứng đầu Bộ Quốc phòng và Adel Fakeih - Bộ trưởng Kinh tế đã bị sa thải. Abdullah al-Sultan, người chỉ huy lực lượng Hải quân Arabia Saudi cũng đã được thay thế bởi ông Fahad al-Ghafli.

Không có lời giải thích chính thức nào được đưa ra.

Tuy nhiên, trước đó, truyền thông Arabia Saudi chính thức cho biết, có ít nhất 11 Hoàng tử, 4 Bộ trưởng và một số cựu Bộ trưởng đã bị bắt giam trong một cuộc điều tra chống tham nhũng hôm 4/11.

The New York Times cho biết, Arabia Saudi đã bước vào cuộc chống tham nhũng mạnh tay bắt đầu từ kêm ngày thứ 7 đối với hàng loạt các nhân vật ảnh hưởng và tầm cỡ.

Đáng chú ý là nhà đầu tư - tỷ phú nổi tiếng Hoàng tử Alwaleed bin Talal. Việc bắt giữ của Hoàng tử Alwaleed chắc chắn sẽ gây ra những cú sốc khủng khiếp đối vưới quốc gia này và các trung tâm tài chính lớn của thế giới.

Vị Hoàng tử mới bị bắt quản lý công ty đầu tư Kingdom Holding và là một trong những người giàu nhất thế giới với số cổ phần lớn trong News Corp, Time Warner, Citigroup, Twitter, Apple, Motorola và nhiều công ty nổi tiếng khác. Hoàng tử này cũng kiểm soát các mạng lưới truyền hình vệ tinh đang dõi theo khắp thế giới.

Chiến dịch quét vụ bắt giữ dường như là động thái mới nhất để củng cố sức mạnh của Thái tử Mohammed bin Salman, tờ báo Mỹ viết.

Nhà vua Arabia Saudi đã ra lệnh thành lập một Ủy ban chống tham nhũng mới, đứng đầu bởi hoàng tử, chỉ vài giờ trước khi ủy ban ra lệnh bắt giữ. Tờ báo Al Arabiya của Hoàng gia Arabia nói rằng, Ủy ban chống tham nhũng có quyền điều tra, bắt giữ, cấm đi du lịch hoặc đóng băng tài sản của bất cứ ai mà họ cho là tham nhũng.

Với hai hoàng tử hiện đang bị sa thải, việc kiểm soát bộ máy an ninh của vương quốc hiện nay tập trung chủ yếu dưới quyền của Hoàng tử Mohammed bin Salman, người cũng là Bộ trưởng Quốc phòng.

Cuộc điều tra được tiến hành bởi Ủy ban chống tham nhũng mới được thành lập theo lệnh của Hoàng gia trước đó chỉ 1 ngày.

Việc sa thải Hoàng tử Miteb bin Abdullah - người đang nắm giữ một trong 3 lực lượng chính của Quân đội Hoàng gia Saudi, cũng được xem là một trong các đối thủ tranh giành ngôi vị, được cho là động thái cứng rắn nhất từ phía Vua Salman cũng như Thái tử Mohammed bin Salman.

Cha của hoàng tử Miteb là Vua Abdullah cuối cùng, người cũng đã lãnh đạo Bộ Quốc phòng và đã biến đó thành một lực lượng mạnh mẽ và có uy tín với nhiệm vụ bảo vệ gia đình Hoàng gia.

Thái tử Mohammed bin Salman - Phó Thủ tướng và cũng là Bộ trưởng Quốc phòng Arabia Saudi, người được chọn thay thế Thái tử bị phế truất Muhammad bin Nayef, là con trai đầu của Quốc vương Salman với người vợ thứ ba.

Một khi lên kế vị vua cha, ông Mohammed bin Salman sẽ là vị vua Saudi đầu tiên không phải là con của người sáng lập quốc gia, vua Abdul Aziz Al Saud, còn được gọi là Ibn Saud.

Chống tham nhũng hay củng cố ngôi vị?

Động thái cứng rắn này phù hợp với hình tượng được thay đổi nhanh chóng của Thái tử Mohammed bin Salman từ khi được lựa chọn làm người thừa kế.

Chuyên gia Ian Black đến từ trường Kinh tế London cho Ajazeera biết: "Từ khi Mohammed bin Salman trở thành Hoàng tử hưởng quyền thừa kế vào tháng 6, chúng ta đã chứng kiến nhiều biến động.

Thông báo về kế hoạch đầy tham vọng của Arabia Saudi biến đất nước trở thành một quốc gia có tiềm lực mạnh mẽ về kinh tế mà không lệ thuộc vào công nghiệp dầu mỏ với kế hoạch Tầm nhìn 2030 (Vision 2030).

Mohammed bin Salman từ lâu đã là nhân vật nổi bật trong nền chính trị Saudi Arabia. Ông đến thăm Mỹ vào tháng 3, ăn trưa tại Nhà Trắng và gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Washington Post hồi tháng 4, ông ca ngợi mối quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia, cho rằng nếu không có ảnh hưởng của Washington, "chúng ta sẽ kết thúc như Triều Tiên".

Vị Thái tử này cũng có quan điểm đối đầu với Iran. Khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thiết lập chiến lược mới đối với Iran và các quốc gia Sunni, Mohammed bin Salman là nhà lãnh đạo lý tưởng của Mỹ trong việc phối hợp thực hiện các nỗ lực phòng thủ và an ninh tại Syria, Iraq, Yemen và Vùng Vịnh.

Quyết định sa thải các Hoàng tử là một trong những chiến thuật giúp củng cố quyền lực, mở rộng con dường dẫn đến ngôi vị và thuận tiện cho kế hoạch cải cách của Thái tử Mohammed bin Salman.