Putin Yamal LNG facility
Dự án Yamal là chiến thắng của ông Putin
Con tàu Pháp chở lô khí hóa lỏng (LNG) đầu tiên từ dự án LNG ở bán đảo Yamal của Nga đã cập bến nước Anh và đang trên đường chuyển tiếp sang Mỹ. Không chỉ là lô LNG đầu tiên của dự án Yamal, đây cũng là lô LNG đầu tiên của Nga xuất khẩu sang Mỹ.

Sự thành công này được chú ý hơn nữa khi giao dịch diễn ra vào thời điểm chính Washington đưa ra lệnh cấm các công ty có hợp tác với hãng năng lượng NOVATEK - nhà điều hành dự án Yamal sau các sự kiện ở Ukraine năm 2014.

Dự án này được triển khai và trì hoãn suốt một thời gian dài bởi ảnh hưởng của các lệnh trừng phạt kinh tế mà Mỹ áp đặt. Dự án Yamal chỉ mới được gấp rút hoàn tất và đi vào sản xuất từ khi Nga thu hút được nguồn đầu tư ở Trung Quốc.

Tạp chí Maritime Herald viết, các đối tác của Yamal hy vọng rằng các ngân hàng và công ty không phải của Mỹ sẽ vượt rào vi phạm và cung cấp hỗ trợ tài chính cho dự án.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán kéo dài trong 2 năm 2014- 2015 mà không có thỏa thuận nào được thông qua vì ít người sẵn sàng chấp nhận rủi ro, đối đầu lại Mỹ bằng cách trợ giúp cho dự án của Nga và tính toán kinh tế cho thấy giá dầu sụt giảm trong tương lai.

Trung Quốc là hy vọng duy nhất còn lại bên cạnh các ngân hàng nhà nước Nga. Nhưng những cuộc đàm phán này cũng phức tạp. NOVATEK đã nhiều lần đưa ra dự đoán về thời điểm một thỏa thuận sẽ được ký kết nhưng không có kết quả.

Mark Gyetvay, Phó Giám đốc điều hành của NOVATEK thừa nhận việc tìm nguồn tiền rất chậm chạp: "Thẳng thắn mà nói, chúng tôi bắt đầu mất kiên nhẫn với những nhận xét quá mức và tập trung vào điểm duy nhất là trừng phạt từ Mỹ".

Do vậy, quyết định gây tranh cãi và được gọi là táo bạo nhất của Nga là Tổng thống Putin quyết định quay lại dự án. Nga đã cung cấp 150 tỷ rúp (2,5 tỷ USD) từ Quỹ Phúc lợi Quốc gia - quỹ dữ trữ nhằm đảm bảo ổn định các vấn đề về hưu trí.

Tháng 4/2016, 2 ngân hàng Trung Quốc đã đồng ý cấp 12 tỷ USD cho dự án của Nga bằng đồng euro và rúp.

"Có những khoảng thời gian bị khủng hoảng" - ông Gyetvay nói. "Nhưng khi Trung Quốc đến thì kết thúc".

Điều này cũng cho thấy các nỗ lực thực sự từ Chính phủ Nga với dự án, cho thấy tầm quan trọng của nó trên thị trường năng lượng Nga và thế giới.

Việc phát triển nguồn năng lượng khí hóa lỏng trên bán đảo Yamal ở vùng Bắc Cực Siberia phù hợp với một chiến lược vực dậy nền kinh tế bằng nguồn thu thay thế các lĩnh vực trừng phạt của Mỹ. Được cho là nơi có trữ lượng khí tự nhiên lớn nhất thế giới, Yamal có thể đáp ứng nhu cầu của thế giới trong vòng một thập kỷ. Yamal cũng có sự tiện lợi trong việc vận chuyển LNG đến cả phương Đông lẫn phương Tây.

Đó cũng là lý do vì sao Tổng thống Nga quyết định con bài này. Đích thân Tổng thống Nga Vladimir Putin đã dự lễ xuất xưởng lô hàng LNG đầu tiên mà không phải qua cầu truyền hình như trong nhiều trường hợp tương tự.

Ông cho biết, đã có nhiều người nói nhiều lý do để ngăn ông thực hiện dự án này.

"Đây là một dự án phức tạp [về kỹ thuật - PV] và ngay cả những chuyên gia giỏi, những người kiệt xuất đều cảnh báo tôi ngay từ những ngày đầu quyết định làm dự án này rằng:'Đừng làm thế'"- ông Putin kể lại.

Gazprom cũng từng nghĩ đến việc xây dựng một nhà máy LNG trong cùng khu vực nhưng kết luận rằng kỹ thuật quá khó khăn và các dự án LNG lớn khác trên toàn thế giới đã phải trải qua nhiều khoản ngân sách lớn.

Rõ ràng Yamal LNG thành công không chỉ bởi sức mạnh kỹ thuật của NOVATEK, nguồn tài chính từ đối tác Total của Pháp và Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC). Đó còn là sự quyết tâm hỗ trợ rất lớn của chính phủ Nga bằng tài trợ, ưu đãi thuế và giúp xây dựng một số cơ sở hạ tầng cần thiết.

Dự án Yamal cung cấp cho Nga một chỗ đứng trong thị trường khí đốt hoá lỏng tự nhiên toàn cầu (LNG) đang phát triển nhanh, được Hoa Kỳ , Qatar và Australia thống trị. Được cho là nơi có trữ lượng khí tự nhiên lớn nhất thế giới, Yamal có thể đáp ứng nhu cầu của thế giới trong vòng một thập kỷ.

Quan trọng nhất, lô khí hóa lỏng đang trên đường tới nước Mỹ sẽ mở ra một thời kỳ mà Washington sẽ còn phải đau đầu tìm các cách để khai thác được nguồn năng lượng giá rẻ hơn Nga đã từng, thay vào đó, còn phải tìm cách để né các trừng phạt do chính mình đặt ra.

James Henderson chuyên gia nghiên cứu về khí tự nhiên tại Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford cho biết: "Đó là dự án duy nhất mà tôi có thể nghĩ đến trong thập kỷ vừa qua là hoàn thành đúng thời điểm và đúng dự chi ngân sách... Nó khá là ấn tượng".

Ông nói thêm: "Đối với Novatek, đó là một thắng lợi trong nghịch cảnh. Người Nga nhắc đến nó để nhấn mạnh một lần nữa rằng các chế tài trừng phạt với Nga đã sụp đổ".