© AP Photo/U.S. Air Force
Liên minh chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) do Hoa Kỳ dẫn đầu cho biết, Quân đội Syria (SAA) và các đồng minh đã tấn công trụ sở "Các lực lượng dân chủ Syria" (SDF), mà nòng cốt là Đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) nơi có mặt một số cố vấn quân sự Mỹ.
"Ngày 7 tháng 2, lực lượng ủng hộ chính phủ Syria đã tấn công trụ sở "Lực lượng Dân chủ Syria", cách khu vực giảm xung đột trên sông Euphrat khoảng 8 km" - tuyên bố của ban chỉ huy liên quân cho biết và nhấn mạnh rằng, sau đó, liên quân đã tấn công đáp trả các lực lượng Syria.
Thông báo nêu rõ, tại thời điểm xảy ra vụ tấn công của các lực lượng trung thành với chính quyền Damascus, có một số quân nhân của liên minh có mặt với tư cách là cố vấn, trợ lý quân sự trong trụ sở cùng với các đối tác SDF.
Đại diện của Liên minh tuyên bố rằng, nhiệm vụ chính của họ ở Syria là chống IS, nhưng họ được quyền tự vệ. Do đó, liên minh đã "tấn công vào các hành động gây hấn với các đối tác tham gia chống IS".
"Để bảo vệ lực lượng của mình và đối tác, liên minh đã giáng đòn vào các lực lượng tấn công nhằm đáp trả hành động hiếu chiến tấn công các đối tác tham gia chống IS" - tuyên bố nêu rõ.
Một quan chức Mỹ giấu tên nói với đài truyền hình ABC rằng, các cuộc không kích và hỗ trợ pháo binh được triển khai để đáp trả cuộc tấn công. Theo ông, cuộc tấn công vào trụ sở SDF phía đông sông Euphrates đã được SAA và đồng minh "chỉ huy và phối hợp chặt chẽ", dưới sự yểm trợ của pháo binh, cũng như các xe tăng T-54 và T-72.
Đáp trả lại vụ tấn công tàn khốc của liên minh do Mỹ đứng đầu (hiện diện trái phép) tại Syria, gây ra cái chết của gần 100 binh sĩ ủng hộ Syria ở ngoại ô thành phố Deir ez-Zor (thuộc tỉnh cùng tên ở phía Đông Syria), chính quyền Damascus đã gọi cuộc tấn công là hành động xâm lược.
Theo hãng thông tấn Syria SANA, lực lượng Liên minh hôm 07/02 vào lúc nửa đêm đã tấn công vào "lực lượng dân quân ủng hộ chính quyền hợp Hiến của Tổng thống Bashar al-Assad" ở phía đông bắc Deir ez-Zor, làm gần 100 người thiệt mạng và nhiều người bị thương.
"Trong sự xâm lăng mới và nỗ lực hỗ trợ lực lượng khủng bố, liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu đã tấn công vào lực lượng dân quân, những người đang chiến đấu chống lại những kẻ khủng bố IS và SDF (lực lượng dân chủ Syria) ở ngoại ô Deir ez-Zor" - bản tin nêu rõ.
Giới phân tích quân sự cũng nhận định rằng, trong khi chính quyền Damascus phản ứng vô cùng gay gắt trước vụ tấn công của Mỹ vào các lực lượng ủng hộ chính phủ thì Nga lại đưa ra những tuyên bố khá yếu ớt về sự kiện này.
Nga lên án việc Mỹ không kích SAA
Sau khi cuộc tấn công diễn ra, đại diện của Liên minh chống khủng bố IS do Washington đứng đầu nói rằng, liên quân Mỹ đã sử dụng đường dây nóng để liên lạc với quân đội Nga, nhằm thông báo cho họ về cuộc 'không kích phòng thủ' trong khu vực.
Trong tuyên bố chính thức được đưa ra ngay sau đó, Bộ Ngoại giao Nga ra thông cáo lên án vụ tấn công và khẳng định: Sự hiện diện quân sự của Mỹ là thách thức nghiêm trọng với tiến trình hòa bình Syria.
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố, sự hiện diện (trái phép) của quân đội Hoa Kỳ tại Syria là một thách thức nghiêm trọng đối với tiến trình hòa bình; duy trì sự thống nhất và công cuộc bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Trung Đông này.
Theo bà, Khu vực an ninh được do Hoa Kỳ lập ra ở phía nam Syria rộng 55 km, xung quanh căn cứ quân sự Mỹ gần làng Al-Tanf đã giúp các phần tử của nhóm khủng bố "Nhà nước Hồi giáo" (IS) ẩn náu, trốn tránh khỏi các lực lượng chính phủ Syria.
Mỹ đã trao cơ hội cho các nhóm tàn quân IS "có cơ hội ẩn náu trong khu vực rộng lớn này trước các lực lượng chính phủ Syria, tập hợp lại và tái vũ trang chuẩn bị cho các cuộc tấn công mới trong vùng sa mạc phía Đông" và sử dụng chính khu vực này làm bàn đạp để tấn công SAA.
Moscow lí giải nguyên nhân của vụ chạm súng giữa Liên minh quốc tế và Lực lượng dân quân Syria là do không có sự phối hợp với Nga, khi lực lượng dân quân tổ chức trinh sát và hoạt động tìm kiếm các nhóm tàn quân khủng bố cơ động - Bộ Quốc phòng Nga cho biết.
"Nguyên nhân của vụ việc là thiếu sự phối hợp với chỉ huy nhóm tác chiến Nga tại khu vực làng Salchow trong các hoạt động tìm kiếm trinh sát của lực lượng dân quân Syria" - thông cáo viết và cũng nhấn mạnh rằng "không có quân đội Nga trong khu vực Deir ez-Zor, Syria".
"Do kết quả của cuộc chạm súng, 25 dân quân Syria đã bị thương", Bộ Quốc phòng Nga đưa ra con số thương vong thấp hơn nhiều so với những tuyên bố của chính phủ Syria.
Mặc dù Nga tiếp tục lên án việc Mỹ tiếp tục hiện diện bất hợp pháp ở Syria, không phải là để chiến đấu chống lại nhóm khủng bố quốc tế IS, mà là để chiếm giữ và kiểm soát các tài sản kinh tế thuộc về nhà nước Syria, nhưng cũng như những lần trước, các tuyên bố của Moscow được coi là "phản ứng yếu ớt" trước sự việc có tính chất nghiêm trọng, có nguy cơ phá hỏng những nỗ lực của SAA ở khu vực sông Euphrates, thuộc tỉnh Deir Ezzor.
Nhận xét: Hiển nhiên quân đội Mỹ đang có mặt trên lãnh thổ Syria một cách bất hợp pháp. Do vậy mọi lý do họ đưa ra để biện hộ cho hành vi "tự vệ" này đều không thể chấp nhận được. Đó chính là hành vi hiếu chiến, xâm lược, như chính phủ Syria tuyên bố.
Tuy nhiên, xét về thực tế trên chiến trường, dựa vào tuyên bố khá yếu ớt từ phía Nga, chúng ta có thể suy đoán rằng quân đội Syria đã quá "sốt sắng", muốn lợi dụng lúc lực lượng người Kurd đang bận đối đầu với Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng tây bắc, để mở rộng vùng kiểm soát của họ tại vùng đất chiến lược phía đông bắc, và họ đã phải trả giá đắt khi không phối hợp với Nga.