© EPATổng thống Ukraine Porosenko và Chủ tịch Quỹ Tiền tệ Quốc tế Lagarde
Naftogaz được cho là đã tính toán kỹ và Bộ Tài chính Ukraine cũng đã tiến hành kiểm toán Dự thảo kế hoạch tài chính của Naftogaz. Do vậy, từ tháng 4/2018, giá khí đốt tại Ukraine sẽ lên tới 8.000 hryvnia (khoảng 300USD)/ngàn m3, tăng 14,3%.
Việc khí đốt tại Ukraine tăng giá là một trong những yêu cầu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đối với quá trình cải cách kinh tế tại Ukraine, đảm bảo cho việc định chế tài chính này giải ngân phần còn lại trong khoản vay 17,5 tỷ USD dành cho Ukraine.
Theo cách tính của IMF thì giá khí đốt mà chính phủ Ukraine bán cho người dân sẽ tăng ít nhất là 17% và phải áp dụng ngay từ tháng Giêng năm 2018, nhưng chính quyền Ukraine đã cố trì hoãn cho đến tháng Tư.
Chính phủ Ukraine đã từng đưa ra đề xuất với IMF về công thức định giá cho giá khi đốt áp dụng cố định tại Ukraine đến tháng 7/2018, song đã không được định chế này chấp nhận, bởi mang nặng yếu tố chính trị hơn là yếu tố tài chính, theo Reuters.
Bởi dù Ukraine được cho là đã đạt được những tiến bộ trong cải cách và nền kinh tế đã phục hồi sau giai đoạn suy thoái từ "Sự kiện Crimea". Tuy nhiên, IMF nghi ngờ sự tiến bộ đó là do chính sách của Kiev, trong đó có việc trợ giá khi đốt.
Trước thực tế đó, một quan chức cao cấp của chính phủ Ukraine cho hay, Kiev có hai lựa chọn : "Hoặc tuân thủ các yêu cầu của IMF, hoặc không cần IMF. Và phẩm giá của người Ukraine quan trọng hơn IMF", Reuters tường thuật.
Vậy nhưng cuối cùng thì giá khí đốt bán cho người dân Ukraine lại tăng, điều đó cho thấy chính quyền của những chính trị gia Maidan đã để phẩm giá của người Ukraine phía sau điều kiện của IMF.
Theo giới quan sát, đề xuất của Kiev liên quan đến công thức tính giá khí đốt sẽ ảnh hưởng rất lớn đối với giới đầu tư tư quốc tế. Bởi điều đó cho thấy Kiev đã phản đối các cam kết hiện đại hóa nền kinh tế Ukraine. nên đành phải theo IMF.
Tuy nhiên, điều đang lưu ý là khi đáp ứng yêu cầu của IMF trong công thức tính giá khí đốt - sản phẩm thiết yếu và cực kỳ quan trọng với người dân Ukraine trong mùa đông - thì giá nhiên liệu chỉ tăng 17%, vậy sao Naftogaz lại tính có thể tăng tới 65%.
Còn nhớ, Thủ tướng Ukraine Vladimir Groisman từng nhiều lần khẳng định, giá khí đốt sẽ không tăng cho đến khi kết thúc mùa đông và mức tăng giá khí đốt sẽ được bù đắp bằng việc tăng cường bảo trợ xã hội và chăm sóc sức khoẻ cho người dân.
Theo giới phân tích thì vấn đề chính quyền Kiev mở rộng biên độ tăng giá lên đến 65% là nằm ở chỗ này và có thể nhận diện đây là hành động "té nước theo IMF" của giới chính trị Maidan, nhằm phục vụ cho ý đồ khác.
Bởi ngoài việc phải xây dựng biểu giá khí đốt bền vững, chính quyền Ukraine còn phải thực hiện yêu cầu của IMF và WB trong việc cải tổ hệ thống lương hưu, mà có thể cộng hưởng với những tiêu cực khác, từ đó gây ra bất ổn xã hội.
Vì vậy, việc tăng giá khí đốt vượt biên độ sẽ giúp cho chính quyền Ukraine có nguồn tài chính đề trang trải những khoản chi tiêu vượt trần hay khắc phúc hậu quả của "quốc nạn" tham những và để xoa dịu phản ứng bất lợi của người dân.
Cũng xin nhắc lại, hồi tháng 4/2017, khi quyết định không phụ thuộc vào khí đốt của Nga, Naftogaz đã ký hợp đồng mua bán khí đốt mới với các nhà cung cấp Châu Âu, được cho là có giá rẻ hơn của Nga rất nhiều.
Theo nguồn khi đốt mới được cung cấp cho Ukraine từ quý 2/2017, người Ukraine được hưởng giá khi đốt thấp hơn của Nga từ 25-30 USD/ ngàn m3, nghĩa là thấp hơn của Nga khoảng 10% đến 12%. Tuy nhiên, thực tế lại không phải như vậy.
Giá khí đốt của các hộ gia đình Ukraine là khoảng 7.000 hryvnias (262 USD)/ngàn m3, dựa trên công thức chuẩn của Đức cộng với chi phí vận chuyển của IMF, hiện đang tính ở mức trên 30 USD/m3. Tổng cộng là 292 USD/ngàn m3.
Theo đề xuất chính phủ Ukraine, giá khí đốt của nước này sẽ tăng 4.8%, song nếu theo cách tính của IFM thì mức tăng sẽ là 17.6%. Nghĩa là theo cách tính của IMF, thì giá khi đốt của Ukraine sẽ đắt hơn so với Nga từ 5,6 dến 7,6%.
Trước đây, IMF và Ukraine đã thống nhất là Kiev không được thay đổi giá khí đốt thấp hơn 10%, nghĩa là thấp nhất là bằng giá của Nga. Tuy nhiên, người dân Ukraine mua khi đốt với giá không những không bằng của Nga, mà luôn cao hơn rất nhiều.
Còn theo cách tính mới nhất của Naftogaz, thì từ tháng 4/2018, người dân Ukraine phải mua khí đốt với giá là : 300 USD + 30 USD = 330 USD/ngàn m3 (bao gồm cả phí vận chuyển). Nghĩa là cao hơn của Nga ít nhất, từ 20% đến 23%.
Mùa đông năm nay ở Châu Âu ghi nhận độ giá rét kỷ lục, song người dân Ukraine còn phải chịu thêm một kỷ lục nữa là giá khí đốt. Với những gì đang diễn ra, cho thấy "Khát vọng Tây tiến" của giới chính trị Maidan đã thực sự mang lại thảm hoạ cho người dân và đất nước Ukraine.
Nhận xét Độc giả
Bản tin Email