kurdistan syria
© AP Photo/ Alexander Kots/Komsomolskaya Pravda via AP
Một dân tộc muốn độc lập trước hết phải có ý chí tự lập tự cường và tranh thủ sự giúp đỡ của bên ngoài, nhưng nếu như hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ khác để dành độc lập cho dân tộc thì chẳng khác nào "tránh miệng sói để lao vào miệng hùm", độc lập dân tộc không còn ý nghĩa...

Trên con đường đó, dân tộc Kurd Syria đã gặp phải những thử thách nghiệt ngã và rủi thay, họ đã có những lựa chọn sai lầm khiến cho dân tộc Kurd Syria trong tình thế hiện tại phải trả giá...

Lựa chọn của người Kurd Syria là gì?

Từ trước đến nay cho đến giữa năm 2017, ước mơ tự trị của dân tộc Kurd Syria chưa bao giờ được chính quyền nhà nước Syria mọi thời kỳ chấp nhận. "Tự trị cho dân tộc Kurd Syria" không có trong từ điển của chính quyền Cộng hòa Ả rập Syria.

Nhưng, trong cuộc chiến kéo dài 7 năm tại Syria, người Kurd đã mở rộng nhiều vùng đất đai khi lực lượng SAA rút về phía Tây, nhận thấy vai trò của người Kurd trong một giải pháp chính trị khi cuộc chiến chống IS đang dần kết thúc thì chính quyền Assad đã tuyên bố "khả năng đàm phán với người Kurd Syria về cơ chế tự trị của họ trong lãnh thổ Syria"...

Đây là lần đầu tiên chính quyền Cộng hòa Ả rập Syria để ngỏ khả năng này...nhằm tìm kiếm một giải pháp hòa bình thống nhất toàn vẹn lãnh thổ nước Cộng hòa Ả rập Syria.

Đáng tiếc, người Kurd chọn liên minh với Mỹ để nuôi ước mơ ly khai, lập quốc.

Nếu như cơ hội lập quốc của người Kurd Iraq mở ra đã thất bại do quyết tâm của chính quyền trung ương Iraq thì ở Syria, người Kurd sẽ không có cơ hội, sẽ không bao giờ thành công bởi vì Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Iraq và Syria đều có lý do riêng để ngăn chặn một nhà nước người Kurd Syria ly khai.

Trở thành lực lượng mặt đất cho Mỹ, người Kurd đã làm một lá chắn cho các cơ sở quân sự của Mỹ xâm chiếm vùng Đông Euphrats - vùng kinh tế quan trọng của Cộng hòa Ả Rập Syria...Chính họ đã trở thành kẻ chiếm đóng và cai trị tàn ác các vùng đất của người Ả rập địa phương...khiến nhân dân phẫn nộ, căm thù.

Trong vùng đất Afrin ở phía Tây Bắc Syria, chính quyền người Kurd đã từ chối đưa khu vực này trở lại sự kiểm soát của chính phủ Syria khi bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tấn công. Họ tin rằng Mỹ sẽ ủng hộ họ và ngăn chặn hành động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ...nhưng chỉ trong hai tháng, họ mất toàn bộ khu vực và tạo ra hàng trăm ngàn người tỵ nạn đã trốn sang al-Hasaka và Deir-Ezzor...

Trên thực tế, chỉ có Tổng thống Bashar Assad đã gửi 900 người của Lực lượng Quốc phòng (NDF) để giúp Afrin kháng chiến, nhưng không thuyết phục được chính quyền địa phương cho phép Quân đội Syria kiểm soát vùng đất trước khi quá muộn.

Người Kurd đã để Afrin rơi vào tay kẻ thù xâm lược gây khó khăn cho sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ. Còn Mỹ thì đương nhiên, Ankara kiểm soát Afrin hơn là Damascus.

Người Kurd Syria đã "giao trứng cho ác" thực sự đánh mất sự tin tưởng của chính quyền ở Damascus vì sự lựa chọn chính trị và quân sự không chính xác của họ.

Người Kurd Syria chính thức bị Mỹ bỏ rơi

Sớm muộn gì Mỹ cũng phải rút khỏi Syria, đó là điều chắc chắn, bởi vì không phải tuyên bố của tổng thống Mỹ Trump mà vì nếu không thì sa lầy khi dính vào một cuộc chiến tranh của người Ả rập địa phương coi Mỹ là quân xâm lược...

Nhưng Mỹ không có ý định ​​sẽ rời khỏi Syria về nhà tay không mà cần chính xác một mức giá để đổi lấy việc rút lực lượng của mình hoặc thậm chí để cho lực lượng Mỹ ở lại nếu như có được một giá cao, rất cao.

Dường như các lực lượng Mỹ đã trở thành giống như một "con vịt đẻ trứng vàng" được cung cấp bởi các nước Trung Đông giàu có. Ông Trump đã biến quân đội Mỹ thành lính đánh thuê và để "lái súng".

Với Mỹ, trong cái mớ hỗn độn này, người Kurd không có chỗ nào cả, chỉ là một "cô bồ nhí" phản bội, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ, như một cô vợ hợp pháp đầy thế lực, lợi hại. Mỹ không thể buông bỏ, khi Thổ Nhĩ Kỳ đang được Nga và Iran chờ đón Ankara bằng vòng tay rộng mở.

Người Kurd đã cay đắng nhận ra rằng khi YPG đã mất hàng trăm chiến binh trong chiến đấu với IS để có Manbij, nhưng, để giữ Thổ Nhĩ Kỳ đứng về phía mình, Mỹ gây áp lực buộc YPG phải rút khỏi Manbij nhường cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng.

Mỹ chọn Thổ Nhĩ Kỳ chứ không chọn Kurd Syria và khi Mỹ rời đi thì Thổ Nhĩ Kỳ sẽ nuốt gọn người Kurd chỉ là vấn đề thời gian. Mỹ sẽ bán hết và số phận của người Kurd bị đẩy đưa đến bờ vực...
Pompeo Cavusoglu Turkey US meeting
© Leah Millis / ReutersCái bắt tay của 2 ngoại trưởng Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến người Kurd tỉnh ngộ
Chỉ có Damascus mới cứu được người Kurd Syria

Có thể nói, trong thời điểm này, cứu người Kurd, kéo người Kurd về phía chính quyền là nhiệm vụ cấp thiết, quan trọng vừa có tính trước mắt vừa có tính lâu dài có khi còn hơn cả giải phóng vùng đất Tây Nam Syria.

Người Kurd Syria đang tuyệt vọng vì Mỹ bỏ rơi, vì Thổ Nhĩ Kỳ đe "giết mổ" vì người dân Ả rập địa phương oán thán, căm tức coi là kẻ xâm chiếm, cai trị tàn ác...thì chính là thời điểm chính quyền Assad quên đi sự phản bội, hướng tới tương lai tiếp nhận người Kurd Syria.

Nguy hiểm đến an ninh, đến sự thống nhất toàn vẹn lãnh thổ Syria hiện nay không đến từ phía Tây Nam Syria mà đến từ phía Bắc, Tây Bắc Syria, đó là từ phía Thổ Nhĩ Kỳ. Do đó, tiếp nhận người Kurd, thỏa thuận cùng nhau thì chính quyền Assad sẽ có một lực lượng đông, mạnh đối đầu với tư tưởng Ottoman của Thổ Nhĩ Kỳ.

Đàm phán để đi đến thỏa thuận với người Kurd chính là tạo thế và lực cho chính quyền Assad, qua đó vừa bảo vệ được sự thống nhất toàn vẹn lãnh thổ trong khi người Kurd lại có điều kiện và sự hỗ trợ để bảo vệ được mình.

Chỉ con đường đoàn kết, hợp tác với chính quyền Assad thì người Kurd không bị "thân cô thế cô", không bị Thổ Nhĩ Kỳ xâm chiếm. Và do đó chỉ có chính quyền Damascus mới là chỗ dựa vững chắc, tin cậy cho người Kurd. Và cũng chỉ có chính quyền Damascus mới cứu được người Kurd Syria.

Thật đáng mừng khi người Kurd Syria và chính quyền Assad đã nhận ra điều đó. Họ đã đàm phán và có những thỏa thuận có lợi cho đôi bên mà chúng ta đã biết vừa qua.

Khi chính quyền Damascus và người Kurd đã đồng lòng, hợp tác thì Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn sẽ không làm gì nổi. YPG được trang bị vũ khí "chiến lợi phẩm" dưới sự chỉ huy thống nhất của Bộ tham mưu SAA sẽ là một đối thủ đáng gờm tại Trung Đông.