Maria Butina
Maria Butina
Maria Butina là người Nga thứ 26 - và người đầu tiên bị bắt giữ - phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến sự can thiệp trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Vào tháng Hai, Bộ Tư pháp đã buộc 13 người Nga và ba công ty đánh cắp danh tính của công dân Mỹ, đặt ra là nhà hoạt động chính trị và sử dụng các điểm chớp nhoáng về nhập cư, tôn giáo và chủng tộc để thao túng chiến dịch năm 2016.

Đến tuần trước, Bộ Tư pháp Mỹ tuyên bố trừng phạt 12 người Nga được cho là đặc vụ tình báo, là thành viên Cơ quan Tình báo Quân đội Nga (GRU). Công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã truy tố 12 sỹ quan tình báo Nga về vai trò của họ trong việc xâm nhập hệ thống máy tính của Ủy ban Toàn quốc của đảng Dân chủ và ban vận động tranh cử của ứng cử viên Hillary Clinton để đánh cắp tài liệu nhằm gây ảnh hưởng cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.

Cô Maria Butina là người tiếp theo bị chỉ điểm. Việc Maria Butina bị bắt giữ đã là một cú sốc lớn cho gia đình và nhóm đòi quyền sở hữu súng ở Nga mà cô là một thành viên sáng lập.

Igor Shmelyov, Chủ tịch nhóm "Quyền được sử dụng vũ khí" ở Nga nhận xét: "Maria quan tâm đến súng, nên dĩ nhiên các mối quan hệ xã hội của cô ấy liên quan đến điều này [những quan chức Mỹ bao gồm cả ứng cử viên Tổng thống Donald Trump khi đó là thành viên Hiệp hội Súng Trường Quốc gia Mỹ (NRA)]".

"Nếu nói là cô ấy vận động hành lang vì lợi ích của người Nga thì là khá lố bịch" - anh Shmelyov nói thêm.

Trong thời gian là sinh viên theo học tại Đại học America, Maria Butina có nhiều hoạt động ở NRA và quen biết các nghị sĩ Mỹ. Một trong số đó giành cho cô lời khen.

"Cô ấy giống như một điều mới lạ. Cô ấy điều hành một nhóm quyền sử dụng súng ở Nga và theo quan điểm của các nhà chính trị Mỹ, dưới chế độ của ông Putin thì đó là một phong trào mang tính cách mạng, cấp tiến" - cựu Chủ tịch đảng Cộng hòa ở Michigan là Saul Anuzis nói với The Washington Post.

Cho đến nay, mới chỉ có Đại sứ quán Nga tại Mỹ lên tiếng về vụ cô Maria Butina bị bắt, hầu tòa và bị tạm giam cho đến hiện tại. Cơ quan này cho biết họ đang tiếp tục hối thúc các nhà chức trách nước này tiếp cận lãnh sự với công dân Nga Maria Butina, người đã bị giam giữ với những cáo buộc có những hoạt động chưa đăng ký với tư cách một điệp viên phục vụ cho những lợi ích của Nga tại Mỹ.

Người phát ngôn của Đại sứ quán Nga ngày 17/7 cho biết: "Chúng tôi không nhận được cơ hội nào từ trước tới nay. Chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ những quyền hợp pháp của công dân Nga Maria Butina với tất cả công cụ pháp lý tồn tại."

Hiện, Mỹ vẫn chưa cho Đại sứ quán Nga tiếp cận công dân bị bắt giữ.

Quá trình tiếp cận Tổng thống Mỹ

Trong khi đó, truyền thông Mỹ đang thể hiện sự ủng hộ với nhận định của giới chức nước này. Theo thông tin trên The New York Times, Maria Butina đã chuyển đến Moscow từ vùng núi Altai miền nam nước Nga lúc 21 tuổi, hy vọng phát triển một công việc kinh doanh đồ nội thất.

Sau đó, cô đã mở một công ty quảng cáo rồi tham gia vào một phong trào hợp pháp hoá quyền sở hữu súng cá nhân.

Khi ấy Nghị sĩ Nga Alexander Torshin đồng ý với phong trào này và thuê cô làm trợ lý đặc biệt từ năm 2011. Truyền thông Mỹ xác nhận, ông Torshin là Phó Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga, là một đồng minh với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tài liệu hồ sơ Tòa án Mỹ không nêu tên ông Alexander Torshin trong vụ bắt giữ Maria Butina.

Các nguồn tin từ Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ cho New York Times biết rằng, "quan chức cao cấp không nêu tên" trong Chính phủ Nga, không được đề cập đến trong hồ sơ Tòa án, thực sự là ông Torshin.

Theo những nguồn tin này, ông Torshin không bị buộc tội cùng với Butina là một dấu hiệu cho thấy công tố viên đặc biệt Robert Mueller đang cố gắng đảm bảo sự hợp tác của cô Maria Butina và khiến cô phải gọi lên cái tên ông Alexander Torshin hoặc các quan chức Nga khác.

Ông Torshin đều biết các thành viên ở NRA: Ông đã gặp David Keene, Chủ tịch của Hiệp hội này từ năm 2011 đến năm 2013, thông qua một luật sư người Mỹ đã làm kinh doanh ở Nga.

Ông cũng dường như đã kết nối với John Bolton, nay là cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump. Ông Trump cũng đã xuất hiện tại một bữa tiệc bàn tròn về quyền sử dụng súng do cô Maria Butina tổ chức vào năm 2013.

Ông Torshin cũng đã quen thuộc với ông Trump. Ông từng nói với Bloomberg hồi năm ngoái rằng, ông đã biết ông Trump trong 5 năm nay và đã từng có một cuộc trao đổi vui vẻ tại một hội nghị NRA vào năm 2015 tại Nashville. Cả ông Torshin và cô Butina đều là thành viên của Hiệp hội này.

The New York Times thông tin, mặc dù bị giới hạn thị thực ngắn hạn cho các chuyến đi đến Mỹ, cô Maria Butina vẫn đi khắp nơi và thường là cùng với ông Torshin đến các sự kiện được tài trợ bởi NRA. Họ đã tham dự hội nghị thường niên của tổ chức ở Indianapolis vào năm 2014 và ở Nashville năm 2015, nơi cô Butina gặp ông Walker, Thống đốc bang Wisconsin. Ông Walker đã tuyên bố sẽ ứng cử Tổng thống Mỹ trong sự kiện đó.

Vào tháng 7/2015, cô Butina xuất hiện trong một phiên hỏi đáp với ông Trump tại diễn đàn Liên hoan Tự do ở Las Vegas, yêu cầu ông mô tả chính sách đối ngoại của mình và quan điểm của ông về các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm gây tổn hại, chống lại Nga.

Khi đó, ông Trump trả lời cô: "Tôi biết [Tổng thống] Putin và tôi sẽ cho bạn biết những gì chúng tôi có được cùng với Putin... Tôi không nghĩ rằng quốc gia của bạn cần sự trừng phạt".

Tháng sau, cô trở về Nga trong chuyến thăm của một phái đoàn quốc hội do Đại diện Dana Rohrabacher, Cộng hòa California, người nổi tiếng với quan điểm ủng hộ Nga. Một phát ngôn viên của ông Rohrabacher cho biết, nghị sĩ Dana Rohrabacher chỉ nhớ lại rằng cô Butina đã sắp xếp một cuộc họp ăn sáng với ông Torshin và "không có kết quả gì cả".

Trong suốt thời gian đó, các công tố viên cho rằng, cô Butina đang điều phối một công ty với một chính trị gia người Mỹ mà cô gặp ở Moscow.

Người này không được nêu tên trong bản cáo trạng nhưng được cho là Paul Erickson, một thành viên của NRA, người cố vấn đảng Cộng hòa lâu năm và ảnh hưởng đến người bán hàng đã thành lập một công ty Nam Dakota với cô Butina vào năm 2016. Ông Erickson sau đó nói rằng công ty được thành lập để giúp cô Butina nhận hỗ trợ tài chính cho các nghiên cứu học tập của mình. Luật sư của ông đã không trả lời các cuộc điện thoại từ truyền thông Mỹ trong tuần này.

Một người Mỹ khác vẫn bị ẩn danh cũng tham gia vào vụ việc. Theo một bản khai từ FBI, cô Butina đảm bảo với người đó rằng Điện Kremlin đã chấp thuận những nỗ lực của cô trong việc được sử dụng súng.

Các công tố viên cáo buộc rằng cô Butina đã nói dối về đơn xin thị thực du học vào tháng 8/2016 của mình, nói rằng cô đã nghỉ việc cho ông Torshin vào tháng 5 nhưng thực tế thì vẫn là trợ lý của ông.

Trong khi theo đuổi bằng Đại học về quan hệ quốc tế tại Đại học Mỹ và duy trì điểm trung bình hoàn hảo, cô Butina được cho là đã giữ liên lạc chặt chẽ với ông Torshin.

Trong khi đó, các công tố viên cáo buộc, ông Torshin giữ liên lạc với các quan chức tại Bộ Ngoại giao Nga. Ông từ chối đề xuất của cô Butina để tổ chức một cuộc hội thảo "riêng tư" giữa các chính trị gia Nga và Mỹ.

Một tháng trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, các công tố viên cho rằng, cô Maria Butina và ông Torshin đã thảo luận liệu cô Butina có nên tình nguyện làm người quan sát bầu cử hay không, nhưng họ quyết định quá rủi ro.

"Tôi đã sẵn sàng cho các đơn đặt hàng tiếp theo" - cô Butina viết mail cho ông Torshin sau chiến thắng của ông Trump.

Sau đó vào tháng 2/2017, cô đã tổ chức một đoàn gồm hàng chục quan chức và học giả Nga đến dự một sự kiện ở Washington để nghe ông Trump diễn thuyết. Đây là năm thứ hai liên tiếp cô và ông Torshin cùng tham dự sự kiện đó.

Nhưng những nỗ lực khác để đến gần ông Trump dường như đã thất bại khi một đề xuất gặp ông Trump tại hội nghị thường niên NRA năm 2016 tại Louisville đã bị từ chối.

Chuyến thăm của ông Torshin đến Nhà Trắng năm 2017 đã bị hủy bỏ sau khi một phụ tá an ninh quốc gia lưu ý ông Torshin đang bị chính quyền Tây Ban Nha điều tra vì cáo buộc rửa tiền.

Hiện, chưa có phản ứng nào của giới truyền thông Nga trước những thông tin nói trên.