© Reuters / Jason RedmondBoeing 737 MAX 8
Tại sao hai chiếc Boeing 737 Max 8 là phiên bản mới nhất của dòng 737 được đưa vào hoạt động vào năm 2017 (thời gian rất ngắn đối với hàng không dân dụng) đột nhiên không nghe theo lời phi hành đoàn và giết chết mấy trăm người?
Điều gì có thể sai? Các nhà thiết kế đã phạm sai lầm, thiết bị điện tử trên tàu "nổi loạn", có vụ vi phạm thô bạo nguyên tắc vận hành, trình độ chuyên nghiệp thấp của phi công hay điều gì khác?
Những câu hỏi này đã được hãng tin Sputnik đặt ra để tham khảo ý kiến của chuyên gia hàng không Makar Aksyonenko - phi công thương mại giàu kinh nghiệm, trước đây là phi công quân sự (Đại tá Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga), người đã từng lái nhiều loại máy bay trong điều kiện khắc nghiệt nhất.
Nhận định về những sự cố liên tiếp của dòng 737 này, Đại tá Aksyonenko cho biết: "Cuối cùng, biểu tượng của ngành chế tạo máy bay thế giới - Tập đoàn Boeing - bị "vạch trần" có vấn đề với chất lượng sản phẩm! Hai vụ tai nạn trong sáu tháng không phải là sự tình cờ. Trước đó đã có không ít sự cố nghiêm trọng.
Chỉ riêng ở Nga, Boeing của hãng hàng không Dubai đã gặp nạn khi đang hạ cánh xuống sân bay Rostov-on-Don, đã có vụ tai nạn ở Kazan (con trai của Tổng thống Cộng hòa Tatarstan đã thiệt mạng trong vụ tai nạn). Khi đó, các phi công đã bị cáo buộc vô căn cứ rằng dường như họ không biết bay."
Ông Aksyonenko cho biết thêm: "Trong quá trình điều tra người ta cố ý bỏ qua lỗi phần mềm trong hệ thống điều khiển Boeing-737, những vấn đề trong thiết kế bộ ổn định và hệ thống điều khiển (khi thước lái độ cao bị kẹt do đó phi công mất khả năng điều khiển máy bay theo chiều dọc). Đến nay, Boeing đã vận động hành lang để có thể thay đổi và che giấu tất cả những điều này trên toàn thế giới.
Bây giờ, sau khi các vụ tai nạn gây sự phản đối kịch liệt của công chúng, Boeing đã không thể che đậy hơn nữa và họ có thể thua cuộc trong sự cạnh tranh với Airbus. Tập đoàn Mỹ bị dồn vào thế bí. Họ sẽ phải giải quyết các vấn đề đã chín muồi về độ tin cậy của dòng máy bay Boeing mới nhất"
"Xin nhắc lại rằng, các chuyên gia Mỹ quá vội vàng khi phát triển hai mẫu máy bay này để đuổi kịp đối thủ Airbus, - phi công Nga Makar Aksyonenko nói.
Trước đó, bản thân các phi công Mỹ khi trực tiếp lái 737 Max 8 đã có ít nhất hai bản báo cáo về việc hệ thống lái tự động có vấn đề. Điều này làm mũi của máy bay Max 8 đột ngột chúc xuống đất. Trong những trường hợp đó, phi công của Mỹ đã phải tắt chế độ lái tự động và điều khiển bằng tay.
Những cảnh báo này của phi công Mỹ đã được gửi đi từ cuối năm 2018 nhưng không hề có một điều chỉnh nào. Bản thân Cục hàng không Liên bang Mỹ FAA thừa nhận 2 vụ tai nạn của Boeing ở Ethiopia và Indonesia diễn ra trong vòng không quá 6 tháng là rất giống nhau.
Trước đó, các chuyên gia hàng không của Nga cũng đã lên tiếng cảnh báo phía Mỹ về vấn đề này. Ví dụ, chuyên gia Vladimir Popov cho rằng cần phải hiện đại hóa các hệ thống điều khiển của mẫu máy bay này.
"Hiện nay Boeing có thể cho biết về các đặc điểm điều khiển máy bay đang cất cánh không chỉ bằng hệ thống tự động mà còn điều khiển bằng tay. Nói cách khác, phi công cần biết cách sử dụng cánh lái độ cao để duy trì sự ổn định khi máy bay bắt đầu bay vào đường bay.
Đây là một lỗi khá phổ biến mà các chuyên gia Nga đã từng cảnh báo nhưng Boeing đã bỏ qua. Hiện nay họ cũng đi đến kết luận này. Lỗi này liên quan đến hoạt động của hệ thống tự động. Các chuyên gia có thể nhanh chóng điều chỉnh phần mềm nhưng vấn đề kỹ thuật sẽ không thể giải quyết nhanh chóng trong thời gian ngắn" - ông Popov nhấn mạnh.
Hiện tại, 50 quốc gia và vùng lãnh thổ đã cấm mẫu Boeing 737 Max 8 này bay vào vùng trời của họ. Bản thân Mỹ cũng đã đình bay toàn bộ mẫu máy bay này. Cho đến ngày 15/3, Cơ quan vận tải hàng không liên bang Nga (Rosaviatsia) mới đưa ra chỉ thị cấm vô thời hạn các mẫu máy bay này được bay vào không phận Nga.
Đáng chú ý, Nga là quốc gia cấm bay Max 8 cuối cùng, sau cả các quyết định của châu Âu và Mỹ đưa ra. Rosaviatsia cho biết họ không vội vàng đưa ra các quyết định như nhiều quốc gia khác mà cần thời gian đánh giá đúng đắn các vấn đề trước khi đưa ra lệnh cấm với một mẫu máy bay dân dụng.
Trả lời trên TASS, đại diện Rosaviatsia khẳng định họ vẫn nắm được tình hình và kiểm soát được mọi vấn đề liên quan đến không phận Nga và mẫu Max 8 này.
Nhận xét: Lỗi trên máy bay Boeing 737 MAX nghiêm trọng đến mức rất nhiều nước, trong đó có Việt Nam, thậm chí cấm các máy bay này bén mảng vào không phận của mình.
Nên nhớ rằng Boeing là một tập đoàn khổng lồ và là một thành viên chủ chốt của ngành công nghiệp quân sự Mỹ. Điều này khiến nó giống như chính bản thân chính phủ Mỹ vậy. Do vậy, mọi điều bạn đọc về thảm họa này của Boeing trên báo chí đều đã được giảm nhẹ hết mức có thể.