Ukrainian refugees in Russia
Cơ quan chức năng Nga cho biết, hiện có 4 triệu người (1/10 dân số Ukraine) và gần 10.000 binh lính nước này đang ở Nga.

1/10 dân số Ukraine đang cư trú ở Nga

Mặc dù tình hình chiến sự ở miền đông Ukraine đã lắng dịu từ sau Thỏa thuận ngừng bắn được ký kết ở Minsk (thủ đô của Belarus - còn gọi là Thỏa thuận Minsk 2) hồi tháng 2 năm ngoái nhưng xu hướng cư dân và cả sĩ quan, binh lính nước này chạy sang Nga vẫn không thuyên giảm.

Hãng thông tấn Nga RIA Novosti hôm 25-3 dẫn lời bà Ekaterina Egorova - Phó thủ trưởng thứ nhất Cơ quan Di trú Liên bang Nga cho biết, kể từ khi bắt đầu nổ ra cuộc nội chiến ở Donbass, đã có khoảng 400.000 người Ukraine đã được nhận quy chế tỵ nạn tạm thời tại Nga.

Bà Egorova còn nói rõ rằng, ngoài con số khoảng 400 nghìn công dân Ukraine đã nhận được nơi tạm trú (tỵ nạn tạm thời), còn có gần 200 nghìn người khác đã được nhận quy chế thành viên của chương trình Nhà nước Nga về tái định cư kiều bào, trong 2 năm 2014 và 2015.

Bà cũng lưu ý rằng, mặc dù hiện ở Ukraine đã lặng tiếng súng nhưng đời sống thấp kém cùng với sự chán nản chế độ hiện nay ở Kiev đã khiến xu thế các công dân nước này chạy sang Nga xin tỵ nạn vẫn tiếp tục gia tăng.

Hồi tháng 4-2014 Chính phủ Ukraine đã triển khai chiến dịch quân sự chống lại những người biểu tình đòi ly khai ở vùng Donbass, sau cuộc đảo chính ở Kiev, lật đổ chính quyền của Tổng thống Viktor Yanukovych, dựng lên chính quyền thân phương Tây hồi tháng 2 năm 2014.

Theo số liệu mới nhất của Liên Hợp Quốc, con số nạn nhân trong cuộc nội chiến giữa chính quyền Kiev và các nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) (tự tuyên bố độc lập) là hơn 9.000 người, đồng thời hàng triệu người đã phải bỏ nhà cửa ly tán, trong đó một số lượng lớn đã bỏ sang Nga xin tỵ nạn.

Tính đến cuối tháng 3-2016, có tới 4 triệu công dân Ukraine đang cư trú dưới nhiều hình thức khác nhau ở trên lãnh thổ Nga. Bộ Ngoại giao Ukraine ước tính số lượng công dân nước này bỏ sang Nga đã lên tới con số 1/10 tổng dân số của cả nước (trên dưới 40 triệu người).

Korrespondent.net dẫn tuyên bố Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ukraine Vadim Pristayko hôm 20-3 cho biết, theo ước tính của Bộ này, trên lãnh thổ Liên bang Nga vẫn còn đến 4 triệu công dân Ukraine, 1/10 công dân của đất nước đã bỏ sang nước láng giềng.

Ông này nói thêm rằng mỗi năm có khoảng 4 triệu người Ukraine và 1 triệu người Nga vượt qua biên giới giữa 2 nước. Chi tiết đáng chú ý là, chỉ 15-20% người Ukraine chạy sang Nga là có hộ chiếu ra nước ngoài, còn lại là vượt biên trái phép xin tỵ nạn.

Hàng chục ngàn binh lính Ukraine chạy sang Nga

Trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình 112 của Ukraine hồi tháng 10-2015, Trưởng Công tố viên Quân sự Ukraine Anatoly Matios cho biết có tới 16.000 binh lính nước này mang theo vũ khí đào ngũ trong khu vực chiến sự ở miền Đông Ukraine.

"Chúng tôi đã điều tra 16.000 vụ án hình sự chống lại những kẻ đào ngũ, phần lớn vẫn đem theo cả vũ khí, những kẻ đã bỏ ngũ, rời khỏi khu vực Donbass, nơi mà chính quyền nước này đang thực hiện "hoạt động chống khủng bố" (ATO) - ông Matios nói.

Ông Matios cũng đổ lỗi cho Bộ nội vụ nước này khi cho rằng trong số hàng chục nghìn binh lính đào ngũ mang theo cả vũ khí, cơ quan này chỉ bắt và đưa ra xét xử hình sự 1.000 người. Số còn lại không rõ là họ đã đi đâu, sang Nga hay trở về nhà mình?

Mới hồi giữa tháng 8-2015, ông Anatoly Matios cũng cho biết, theo điều tra của cơ quan quân sự, có khoảng hơn 8.000 nhân viên an ninh nước này đã đào tẩu sang chiến đấu cho lực lượng dân quân Donbass.

Một số chuyên gia cho rằng, tính đến thời điểm hiện nay thì con số binh lính Ukraine chạy sang Nga đã vào khoảng gần 10.000 người.

Ông này cho biết là cơ quan điều tra quân sự đã có một danh sách hoàn chỉnh và tiếp tục thu thập chứng cứ về việc 5.000 sĩ quan cảnh sát và khoảng 3.000 binh lính đã chạy sang phía kẻ thù (lực lượng ly khai miền đông Ukraine), và đe dọa họ sẽ phải chịu trách nhiệm về việc này.

Tuy nhiên hãng truyền thông Nga Rossiyskaya Gazeta cho biết, một số binh sĩ Ukraine đào ngũ đã mang súng chạy sang hàng ngũ lực lượng Cực hữu Ukraine. Những người này ngay lập tức biến thành tội phạm có vũ trang, sử dụng vũ khí của mình gây ra các tội ác trên khắp lãnh thổ nước mình.

Ngoài ra, còn có khoảng 27.000 thanh niên Ukraine đã trốn nghĩa vụ trong đợt Tổng động viên lần thứ 6. hồi tháng 8-2015. Con số này chiếm đến hơn 50% số người được chính quyền Ukraine gọi ra nhập ngũ trong đợt tuyển quân đó. Trong đó, một số lượng không ít đã chạy qua miền Đông để sang Nga

Còn ở khu vực miền nam, giáp với bán đảo Crimea, trong năm 2015, có 559 binh sỹ đã đào ngũ khỏi các đơn vị Hải quân Ukraine. Sau đó, chỉ có 135 người quay trở lại, còn 155 sỹ quan hải quân đã tới Crimea đầu quân cho Nga, song các chỉ huy hải quân đã giấu giếm tình trạng này.

Đáng chú ý là kể từ đầu năm 2016, con số đào ngũ ghi nhận đã gần 90 trường hợp. Ngoài ra, khoảng 50 binh sỹ Lữ đoàn 10 Không quân của Hải quân Ukraine, rời Crimea năm 2014, đã quay trở lại đó phục vụ trong quân đội Nga không rõ vào thời điểm nào.