Tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về phán quyết của Tòa án Hague với Luật Biển đòi hỏi phải xem xét chăm chú trong tất cả các sắc thái, các mối quan hệ, - chuyên viên phân tích chính trị Dmitry Mosyakov nhận xét.
Trước hết, từ tuyên bố này cần hiểu rằng Nga không công nhận quyết định của Tòa, không phải là về bản chất, mà là về hình thức. Tức là không phải bởi trong phán quyết nói rằng đường chín đoạn không đúng, hoặc rằng kết luận không đúng của Tòa án về hòn đảo hoặc các ngư dân Philippines — hoàn toàn không phải vậy. Tổng thống Nga không nói như thế. Ông đã nhấn mạnh rằng đây không phải là lập trường chính trị mà thuần túy là dưới nhãn quan pháp lý.
"Tổng thống đã nói rằng Nga không công nhận phán quyết của Tòa án vì trong một phiên tòa cần có sự tham gia của cả hai bên, thế nhưng đã chỉ có một bên hiện diện. Trung Quốc không tham gia vào phiên tòa này và đã không thể bảo vệ lập trường của nước mình theo đúng thể thức".
Nhưng những lời nhận xét đó, — theo chuyên viên Nga — tuyệt nhiên không có nghĩa là Nga công nhận toàn bộ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông. Đây là điểm rất quan trọng. "Tổng thống không hề phản bác Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 13 tháng Bảy, nêu chính xác lập trường của Matxcơva, và là bản Tuyên bố được đón nhận với phản ứng hoàn toàn giống nhau từ phía Việt Nam và các nước ASEAN khác", — chuyên viên Mosyakov lưu ý.
Giáo sư Dmitry Mosyakov nhắc lại những điểm cơ bản trong Tuyên bố của Bộ Ngoại giao LB Nga:
Nga phản đối sự can thiệp của các thế lực bên ngoài, ủng hộ việc ký kết Quy tắc ứng xử trên Biển Đông, tán thành giải quyết tình hình xung đột trong khuôn khổ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, và trên cơ sở thỏa thuận và đàm phán giữa các nước ASEAN và Trung Quốc.Như vậy, Nga từ chối thừa nhận quyết định của Tòa án Hague là thuần túy theo nguyên tắc hình thức. Và điều đó tuyệt nhiên không tác động gì đến tầm nhìn của Nga đối với việc giải quyết vấn đề Biển Đông. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao trình bày chính xác rõ ràng lập trường của Nga là văn kiện không cách nào phủ nhận hay phản bác.
Chúng tôi không công nhận phán quyết của Tòa án Hague, nhưng đồng thời chúng tôi công nhận cách giải quyết xung đột trong khuôn khổ pháp lý quốc tế. Hai ý này hoàn toàn không mâu thuẫn với nhau. Về hình thức, Nga không công nhận quyết định của Tòa Hague, nhưng tầm nhìn của Matxcơva trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông là trùng hợp với lập trường của các nước ASEAN.
Nhận xét: Bài viết này cho thấy quan điểm của Nga về Biển Đông hoàn toàn không thay đổi, tức là vẫn giữ trung lập, không ủng hộ bên nào. Thế nhưng giới báo chí Việt Nam đã vội chộp lấy cơ hội này và tung những dòng tít "Nga ủng hộ Trung Quốc về vấn đề Biển Đông". Tranh chấp Biển Đông là một vấn đề phức tạp và ngay cả Philippines cũng đang sẵn lòng ngồi xuống bàn đám phán.
Chúng tôi từng nhận xét như sau trong bài
Vài suy nghĩ về phán quyết của tòa quốc tế về vụ kiện Biển Đông:© Wikipedia/Voice of AmericaBản đồ đòi hỏi chủ quyền của các bên tại Biển Đông
Nếu chúng ta tìm hiểu sâu hơn một chút về tranh chấp Biển Đông và đặt cái gọi là "tinh thần yêu nước" sang một bên để nhìn nhận vấn đề một cách khách quan thì có thể thấy hầu hết những gì Trung Quốc đang làm thì các nước khác, trong đó có Việt Nam cũng làm. Cụ thể:
- Các nước đều có hoạt động bồi lấp, xây dựng sân bay quân sự, đặt khí tài quân sự tại quần đảo Trường Sa, bao gồm Đài Loan, Malaysia, Philippines, Trung Quốc, Việt Nam.
- Đòi hỏi chủ quyền của Việt Nam cũng phủ kín gần hết Biển Đông, về diện tích lớn không kém gì đường chín đoạn của Trung Quốc. Nếu căn cứ vào phán quyết ở trên, rằng lãnh hải của các đảo nổi ở Trường Sa chỉ có phạm vi 12 hải lý thì cả đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc và Việt Nam đều vô lý như nhau. (Xem hình bên)
- Về lịch sử, ngư dân từ nhiều nước đều đã hoạt động tại các đảo trên Biển Đông từ lâu đời, bao gồm Malaysia, Philippines, Trung Quốc, Việt Nam.
Nói tóm lại, như một bạn đọc hài hước của chúng tôi từng nhận xét, quần đảo Trường Sa giống như miếng đất bỏ hoang ngoài đầu làng, gần đường cái. Mỗi anh trong làng chiếm một mảnh. Ai cũng cho rằng nó phải thuộc về mình. Sẽ là tốt hơn nếu họ bàn bạc, phân chia với nhau trong làng thay vì gọi gã đầu gấu chuyên làm nghề bảo kê ở ngoài phố vào phân giải.
Nhận xét: Bài viết này cho thấy quan điểm của Nga về Biển Đông hoàn toàn không thay đổi, tức là vẫn giữ trung lập, không ủng hộ bên nào. Thế nhưng giới báo chí Việt Nam đã vội chộp lấy cơ hội này và tung những dòng tít "Nga ủng hộ Trung Quốc về vấn đề Biển Đông". Tranh chấp Biển Đông là một vấn đề phức tạp và ngay cả Philippines cũng đang sẵn lòng ngồi xuống bàn đám phán.
Chúng tôi từng nhận xét như sau trong bài Vài suy nghĩ về phán quyết của tòa quốc tế về vụ kiện Biển Đông: