putin erdogan
Hãng tin Fars News dẫn nguồn từ một quan chức ngoại giao Nga giấu tên cho biết, Moscow đã cảnh báo trước cho chính quyền Erdogan về âm mưu đảo chính.

Tình báo Nga báo tin vụ đảo chính cho Thổ Nhĩ Kỳ

Gần 1 tuần sau vụ đảo chính quân sự bất thành diễn ra tại thành phố Istanbul và thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ, việc tại sao chính quyền Erdogan đập tan cuộc đảo chính quân sự của giới tướng lĩnh quân đội một cách cực kỳ nhanh chóng vẫn đang là câu hỏi lớn đối với giới truyền thông.

Tuy nhiên, theo thông tin của hãng thông tấn Iran Fars News ngày 21/7, chính tình báo Nga đã cảnh báo trước cho Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan về âm mưu đảo chính vài giờ trước khi nó diễn ra, giúp ông kịp thời đưa ra các biện pháp chống đảo chính thành công.

Theo đó, một vài ngày trước khi cuộc đảo chính nổ ra, lực lượng kỹ thuật của tình báo Nga đã thu thập được nội dung các cuộc thông tin liên lạc giữa các sĩ quan cao cấp của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ với một số dấu hiệu đáng ngờ.

Sau khi phân tích và chắp nối các dữ liệu, tình báo Nga rút ra kết luận là giới chức quân sự Thổ Nhĩ Kỳ âm mưu tiến hành đảo chính lật đổ Tổng thống Erdogan và đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị. Thông tin này ngay lập tức được Nga chia sẻ với Cơ quan Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ.

Fars News dẫn lời một quan chức ngoại giao Nga cho biết, trong nội dung thông tin liên lạc mà phía Nga thu thập được, các binh sĩ tham gia đảo chính được ra lệnh bắt giữ hoặc tiêu diệt Tổng thống Erdogan tại nơi ông đang nghỉ mát ở thị trấn Marmaris.

Nguồn tin ngoại giao này tiết lộ, chính sự thay đổi trong chính sách ngoại giao của ông Erdogan đối với Nga đã "trở thành nguyên nhân chính thúc đẩy các nước khác hối thúc và ủng hộ quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành đảo chính.


Nhận xét: Có thể dễ đoán nước nào khác muốn và có khả năng thúc đẩy quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đảo chính trong bối cảnh như vậy.


Trước đó, quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã trở nên vô cùng căng thẳng sau vụ tiêm kích F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ cường kích Su-24 của Nga đang làm nhiệm vụ truy quét các tay súng khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS tại khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria hồi tháng 11/2015.

Tuy nhiên, quan hệ giữa 2 bên gần đây đã được cải thiện sau khi ông Erdogan đích thân gửi 2 bức thư xin lỗi Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi cuối tháng 6 vừa qua. Và việc ông Erdogan nối lại quan hệ với Moscow đã giúp ông đập tan âm mưu đảo chính và cứu lấy sinh mạng của mình.

Dù cả Moscow và Ankara đều không ra tuyên bố chính thức liên quan đến thông tin trên, nhưng giới chức quân đội Thổ Nhĩ Kỳ ngày 19/7 đã ra thông cáo khẳng định Cơ quan Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ đã nhận được một vài cảnh báo trước khi vụ đảo chính diễn ra.

Ngày 20/7, kênh truyền hình NTV dẫn nguồn tin riêng từ lực lượng an ninh cho biết, Cơ quan tình báo quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ (Millî İstihbarat Teşkilatı - MIT, tên tiếng Anh là Turkey's National Intelligence Organization) đã nhận được tin tình báo về âm mưu đảo chính của giới chức quân sự nước này.

Theo đó, MIT nhận được thông tin về việc chuẩn bị đảo chính quân sự ở nước này sớm khoảng 10 tiếng so với thời điểm ấn định đảo chính và đã kịp thời báo cáo với Tổng thống Erdogan và lãnh đạo Bộ Tổng tham mưu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo dữ liệu từ nguồn tin của kênh này trong cơ quan an ninh, vào lúc 16h00 giờ địa phương (tức 20h00 giờ Việt Nam) ngày 15 tháng 7, MIT đã nhận được thông tin tình báo về các âm mưu đảo chính và xác định đó là nguồn tin đúng.

Người đứng đầu MIT là Hakan Fidan thông báo về điều đó vào lúc 16h30 cho Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Đến 18h00 trong cơ quan đã triệu tập cuộc họp, các quyết định khẩn cấp được thông báo cho toàn thể các đơn vị quân đội lúc 18h30.

Cụ thể, giới chức lãnh đạo quân đội trung thành với chính quyền của Tổng thống Erdogan đã quyết định đóng cửa toàn bộ không phận của đất nước, kiểm soát sự di chuyển của thiết bị quân sự và cấm các chuyến bay của phi cơ quân sự, đồng thời gấp rút điều động lực lượng chống đảo chính.

Do kế hoạch đảo chính bị lộ, cuộc binh biến ban đầu dự kiến vào lúc 03h00 ngày 16 tháng 7, nhưng các thành viên đảo chính đã đổi lại sang thời điểm sớm hơn. Do lệnh thiết quân luật, họ cũng không huy động được đông đảo quân lính và vũ khí trang bị nên cuộc đảo chính đã nhanh chóng bị dập tắt.

Sau đó, khi trả lời câu hỏi trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Al-Jazeera vào ngày 21/7, về khả năng Thổ Nhĩ Kỳ biết trước được âm mưu giành chính quyền trong cả nước, Tổng thống Erdogan đã tiết lộ việc mình biết trước về âm mưu đảo chính như thế nào.

Tổng thống Erdogan nói rằng, ban đầu ông được con rể báo cho biết về âm mưu đảo chính trong cả nước nhưng khi mới nghe nói về chuyện đó, ông không nghĩ là nó nghiêm trọng đến mức như vậy.

Tuy nhiên, sau khi nhận được "một nguồn tin xác nhận", ông đã lập tức cho tiến hành các biện pháp chống đảo chính. Do đó, phe phản loạn đã buộc phải đẩy sớm thời gian tiến hành, dẫn đến cuộc đảo chính nhanh chóng bị các lực lượng trung thành với Tổng thống và nhân dân đập tan.

Theo tin mới nhất ngày 22/7, tính tổng cộng đã có 190 công dân Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng, hơn 100 tay súng đảo chính bị tiêu diệt, khoảng 1.500 người bị thương. Lực lượng an ninh đã bắt giữ hơn 9000 người, trong đó 3000 quân nhân, gồm có tới 118 tướng lĩnh và đô đốc.