Nước Côca-Cola, loại nước giải khát bán chạy nhất thế giới - loại nước trước đây đã từng chứa côcain, vẫn đang được gia giảm để tăng hương vị bằng một chất không có khả năng gây nghiện được tách chiết từ lá côca - loại lá được dùng để sản xuất côcain. Và một sự thật là cho đến nay, Công ty Côca-Cola vẫn đang nhập khẩu loại lá này dù theo luật pháp của Mỹ, nhập khẩu hoặc chế biến lá côca đều là bất hợp pháp. Vậy bí mật ở đây là gì?
Từ hàng nghìn năm nay ở vùng núi cao Andes thuộc bờ Tây lục địa Nam Mỹ (trải dài qua 7 quốc gia: Achentina, Bolivia, Chile, Colombia, Ecuador, Pêdu và Vênêzueela), lá côca đã được dùng như một loại trà thảo mộc. Trên thực tế, lá côca rất giàu các chất dinh dưỡng thiết yếu, giúp hỗ trợ hệ hô hấp và hệ tiêu hóa. Nó còn được coi là một tác nhân kích thích và là một loại thuốc giảm đau tự nhiên.
Theo kinh nghiệm truyền thống của người bản địa và nhiều nghiên cứu khoa học đã khẳng định rằng ở dạng tự nhiên, lá côca hoàn toàn an toàn và không gây nghiện. Để tạo ra côcain, một chất gây nghiện, từ lá côca, cần trải qua một quy trình chế biến rất phức tạp và phải dùng đến các nguyên liệu hóa học có độc tính. Từ một vài năm gần đây, ngày càng nhiều các sản phẩm chứa côcain bắt đầu thâm nhập vào thị trường các quốc gia vùng Andes.
Hiện nay, Mỹ vẫn đang theo đuổi mạnh mẽ chính sách khuyến khích các quốc gia vùng Andes tiêu diệt các rừng côca bằng cách phun thuốc độc xuống những cánh rừng này.
Theo luật pháp của Mỹ, nhập khẩu hoặc chế biến lá côca đều là bất hợp pháp, chỉ trừ khi bạn là Công ty Côca-Cola. Trong cố gắng để duy trì hương thơm truyền thống của loại nước uống bán chạy nhất thế giới, Công ty Côca-cola đã thuyết phục được Chính phủ Mỹ cho phép họ được đặc cách khỏi luật này. Thật vậy, trong công thức nguyên bản, nước Côca-Cola đã từng chứa côcain. Công thức này sau đó bị tạm ngưng dùng nhưng tên gọi Côca-Cola vẫn được giữ. Chữ "côca" là bắt nguồn từ cây côca, và chữ "kola" bắt nguồn từ quả kola - quả của cây kola, cùng họ với cây cacao, dùng để tạo hương thơm cho loại đồ uống này. Côca-Cola là công ty duy nhất của Mỹ có quyền nhập lá côca thông qua một Công ty chế biến côca có tên là Stepan. Năm 1922, đạo luật Jones-Miller của Mỹ đã cấm nhập khẩu lá côca vào lãnh thổ Mỹ, nhưng Công ty Côca-Cola (và Công ty Stephan của họ) đã được chấp thuận là ngoại lệ đối với đạo luật này. Sự đặc cách này vẫn là một bí mật cho đến những năm cuối thập kỷ 80 khi
Thời báo New York (New York Times) dường như đã gây sốc cho dư luận khi tuyên bố phát hiện ra sự thật trong bài báo "Công ty Côca-Cola đã làm thế nào để có được lá côca?" của tác giả Clifford D. May đăng ngày 01 tháng 7 năm 1988
Nhận xét: Có câu rằng "Những ai không nhớ được lịch sử sẽ buộc phải lặp lại nó." Liệu nó có áp dụng với Việt Nam không?