Cơ thể nguyên thủy, tâm trí nguyên thủy

Chương 24: Nuôi dưỡng bộ não cho đúng

Những nghiên cứu mới nhất cho thấy yếu tố ăn uống có vai trò quan trọng trong việc quyết định bộ não ở tuổi già vẫn minh mẫn hay phải chịu một trong những căn bệnh thoái hóa thần kinh.

Tiến sĩ Mark P. Mattson, "Tương tác giữa chế độ ăn và gen trong sự già đi của não bộ và các hội chứng thoái hóa thần kinh," Tạp chí Nội Y học (Annals of Internal Medicine), 2003

Quan niệm sai lầm thông thường là có sự tách biệt giữa tâm trí và cơ thể. Trên thực tế, không có sự tách biệt lớn nào giữa tâm trí và cơ thể. Điều gì xảy ra với một cái cũng xảy ra với cái kia. Cả hai thuộc về cùng một hệ thống, hoạt động tốt hoặc hư hỏng cùng nhau. Bạn không thể có hoạt động nhận thức và tâm lý khỏe mạnh mà không có một cơ thể khỏe mạnh, được nuôi dưỡng hợp lý (Lần cuối cùng tôi kiểm tra, bộ não là một phần của cơ thể con người - ít nhất là ở hầu hết mọi người). Ngay cả những phương pháp trị liệu tâm lý hay thuốc an thần tốt nhất cũng không thể mang lại một chất dinh dưỡng bị thiếu hay loại trừ một chất độc đang ở trong bộ não. Những thứ đó còn lâu mới có thể bù lại một chế độ ăn không đúng mực.

Chúng ta hãy cùng quay lại với quả táo. "Cái cây cho tôi quả của nó và tôi trả lại hạt vào tự nhiên để chúng có thể mọc thành những cây khác." Lần mới đây ăn táo, tôi đã đếm. Có mười cái hạt. Tạm thời bỏ qua thực tế rằng các hạt ấy sẽ không cho ra những quả táo ăn được: ngay cả khi người ăn chay bằng quả có một khu vườn cực kỳ rộng lớn, chẳng bao lâu anh ta cũng sẽ không còn chỗ. Anh ta không có ý định giữ lời khi viết câu đó. Điều đó đơn giản là không thể. Nhưng tôi cứ quay lại câu ấy mãi, bởi vì có cái gì đó trong ấy có ý nghĩa lớn lao với người viết, và đó cũng là điều có ý nghĩa lớn lao với tôi: một mối quan hệ có sự qua lại và tôn trọng lẫn nhau. Tác giả câu ấy rõ ràng đang khát khao một loại thực phẩm - một cách sống - dựa trên sự qua lại chứ không phải sự bóc lột, và anh tin rằng cây cối cũng được tính là một đối tác, một thành viên tham gia. Khi đã đưa "chúng" vào cùng với "chúng ta" trong phân loại về nhận thức và ý thức, anh không thể cứ tự nhiên lấy nữa. Anh cần biết rằng anh đang trả lại, như một phần của vòng tròn trao đổi, thay vì sự khai thác một chiều mà anh đã xác định là đồng nghĩa với cái chết. Câu nói ấy là hiện thân của một trong những thôi thúc tốt lành trong huyền thoại ăn chay: cố gắng đưa con người xuống khỏi vị trí ở trên với tư cách là chúa tể muôn loài, điều chỉ dẫn đến sự hủy diệt, và đưa chúng ta trở lại vị trí thực sự của chúng ta trong vòng tròn của sự sống.

Nhưng nó cũng phản ảnh sự thiếu hiểu biết. Anh ta không biết cây táo ăn gì. Chúng ăn động vật, bao gồm cả chúng ta. Chúng cần chất thải của chúng ta — nitơ, chất khoáng, vi khuẩn — cùng máu thịt và xương của chúng ta. Có một mối quan hệ qua lại giữa động vật và thực vật: một bên săn mồi và một bên là con mồi, cho đến khi con mồi trở thành săn mồi. Chính cố gắng thoát khỏi vòng tròn ấy của chúng ta đã phá hủy nó.

Còn nhiều sự thiếu hiểu biết nữa. Anh ta không biết rằng những cái hạt đang sống. Hoặc anh không cho phép mình biết vậy. Do sát sinh là điều báng bổ trong hệ thống đạo đức này, anh không thể thừa nhận rằng trên thực tế anh đang ăn những thứ đang sống. Đấy là bất chấp thực tế rằng anh coi cây cối như những sinh linh đáng được nhận sự tôn trọng của anh.

Kháng kháng sinh trở thành nỗi ám ảnh toàn cầu, theo các chuyên gia nếu không kịp thời ngăn chặn tình trạng lạm dụng kháng sinh thì con đường bệnh nhân đi đến sẽ là "nghĩa địa".

Kháng sinh là một loại thuốc sử dụng tiêu diệt các vi khuẩn, vi sinh vật nhưng hiện nay tình trạng kháng kháng sinh lại đang phố biến, nếu không kiểm soát thì đến năm 2050 cứ 3 giây lại có người chết vì kháng kháng sinh.

Người bị bệnh cần phẫu thuật cũng không được bởi vì không có kháng sinh điều trị phòng bệnh nhiễm trùng.

Chúng tôi có ghi chép lại chia sẻ của PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai về tình trạng kháng kháng sinh hiện nay.

Gần đây, thị trường hạt giống Việt Nam đang du nhập nhiều các loại hạt giống biến đổi gen và được bán với giá cao gấp nhiều lần so với giống thuần chủng. Lợi bất cập hại, "nông dân sân thượng" nên tìm hiểu kỹ nguồn gốc hạt giống trước khi gieo trồng và tiêu thụ, tránh làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của mọi người trong gia đình.

Khi trồng rau quả trên sân thượng, các nông dân phố thường chú trọng nhiều đến việc tìm nguồn gốc của đất trồng, của các loại phân bón mà ít ai để ý rằng, việc trồng rau sạch còn cần đến lựa chọn hạt giống an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Những chủng loại hạt giống nhập từ nhiều nước khác nhau được bán tràn lan trên mạng xã hội. Thực trạng cũng cho thấy, không có nhiều sự kiểm soát trong việc buôn bán này dẫn tới hậu quả khôn lường. Khi nông dân phố ngoài việc trồng rau, làm vườn để cung cấp đủ nhu cầu thực phẩm cho gia đình, mọi người cũng rất thích và tò mò khi muốn trồng thêm được nhiều rau quả lạ, giúp gia đình được đổi món trong mỗi bữa ăn hàng ngày.

Thực trạng hạt giống biến đổi gen ở Việt Nam

Dạo một vòng mạng xã hội, mọi người rất dễ nhận thấy rằng, có nhiều lời quảng cáo "ngọt như mía lùi" về các loại hạt giống rau quả độc đáo như hình thức bắt mắt, có chứa thành phần dinh dưỡng cao hơn nhiều lần so với hạt giống thông thường, thậm chí còn được gán mác có tác dụng phòng chống ung thư...

Hiện nay, các đại tập đoàn thực phẩm phương Tây cũng đã biến ngành chế biến thực phẩm thành một kỹ nghệ hoá chất hơn là sản xuất và chế biến thức ăn đơn thuần. Thời gian trưởng thành của một con gà nuôi công nghiệp hiện nay chỉ bằng 1/2 trước kia. Các nhà vận động hành lang của kỹ nghệ thực phẩm tìm mọi giá để ngăn cản việc công khai quá trình nuôi dưỡng, xử lý thực phẩm cũng như các thành phần hoá chất hoặc việc can thiệp di truyền.

Food, Inc là một bộ phim tài liệu về mô hình liên hiệp trang trại tại Mỹ cùng với hình thức sản xuất thực phẩm nông-thương nghiệp độc hại đối với sức khỏe con người. Những thực phẩm này có mặt trên mọi siêu thị và cửa hàng, phục vụ nhu cầu ăn uống cho mọi người dân Mỹ. Bộ phim đã làm dấy lên làn sóng tranh cãi và bị các tập đoàn lớn ở Hoa Kỳ lớn tiếng chỉ trích, đặc biệt là các tập đoàn liên quan tới ngành công nghiệp thực phẩm.

Phần đầu của bộ phim là những cảnh quay về sản phẩm từ thịt (thịt gà, thịt bò và thịt lợn) gây ra nhiều ca ngộ độc và nhiễm bệnh từ vật nuôi, lên án sự vô nhân đạo, chú trọng lợi nhuận và bất bền vững về môi trường. Phần thứ hai cho ta một cái nhìn về các sản phẩm từ ngũ cốc và rau quả (ngô và đậu nành) cũng gây nhiều tác hại tới môi trường. Phần thứ 3 và 4 nói về nền kinh tế và pháp quyền của các công ty thực phẩm, chẳng hạn như Luật Dán nhãn Thực phẩm (quy định việc dán nhãn ghi rõ thông tin nguồn gốc thực phẩm biến đổi gene, thông số về dinh dưỡng). Những công ty này tồn tại dựa vào dịch vụ cung ứng thực phẩm rẻ nhưng chất lượng kém, sử dụng quá nhiều hóa chất từ dầu mỏ (thuốc trừ sâu, diệt cỏ và phân bón), và đề cao thói quen tiêu thụ thực phẩm có hại cho sức khỏe trên các phương tiện truyền thông Hoa Kỳ.

Thực phẩm biến đổi gen (GMO)? Nghe có vẻ lạ tai với bạn, nhưng thực ra bạn đã và đang ăn hàng ngày rồi, và chính phủ Việt Nam đã cho phép trồng chúng trên diện rộng. Độ độc hại của chúng đã được nhiều nghiên cứu cảnh báo từ lâu nhưng các cơ quan chức năng vẫn xác nhận là an toàn. Hãy xem ý kiến của một chuyên gia Canada đã từng làm về GMO và ủng hộ GMO.

Tôi đã nghỉ hưu cách đây 10 năm sau một thời gian dài làm nghiên cứu khoa học về nông nghiệp tại Canada. Khi còn tại chức, tôi là một nhà khoa học được giao nhiệm vụ trấn an cộng đồng rằng cây trồng và thực phẩm biến đổi gen là an toàn.

Tuy nhiên ngày càng có nhiều các nghiên cứu khoa học, chủ yếu được thực hiện ở châu Âu, Nga và các quốc gia khác, cho thấy rằng chế độ ăn gồm ngô hoặc đậu nành biến đổi gen gây nên những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trên chuột trong phòng thí nghiệm. Tôi không biết liệu tôi có hứng thú với nó không nhưng tôi biết rõ về nó. Tôi đã từng bảo vệ khía cạnh tiến bộ công nghệ của khoa học và phát triển. Trong 10 năm cuối, tôi đã thay đổi cách nhìn của mình. Tôi bắt đầu chú ý tới dòng chảy các nghiên cứu được công bố từ châu Âu, một số từ các phòng thí nghiệm có uy tín và được công bố trên các tạp chí khoa học có uy tín, họ đã đặt câu hỏi về tác động và độ an toàn của thực phẩm biến đổi gen.

Chế độ ăn ketogenic là một chế độ ăn ít carbohydrate, giàu chất béo và đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Có trên 20 nghiên cứu chỉ ra rằng, loại chế độ ăn này có thể giúp bạn giảm cân và cải thiện tình trạng sức khỏe. Chế độ ăn ketogenic thậm chí còn có thể chống lại bệnh tiểu đường, ung thư, động kinh và bệnh Alzheimer. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được cụ thể về chế độ ăn ketogenic.

Chế độ ăn ketogenic là gì?

Chế độ ăn ketogenic (gọi tắt là chế độ ăn keto) là một chế độ ăn rất ít carbohydrate, giàu chất béo và có nhiều điểm tương đồng với chế độ ăn low - carb. Chế độ ăn này sẽ cắt giảm tối đa lượng carbohydrate nạp vào cơ thể và sẽ thay thế bằng chất béo. Việc cắt giảm carbohydrate sẽ khiến cơ thể chuyển sang một trạng thái chuyển hóa gọi là ketosis. Khi tình trạng này xảy ra, cơ thể sẽ đối cháy mỡ dùng làm năng lượng rất hiệu quả. Nó cũng sẽ biến chất béo thành ketone trong gan, là chất có thể cung cấp năng lượng cho não bộ. Chế độ ăn keto có thể khiến đường huyết và lượng insulin giảm đi đáng kể, cùng với đó là tăng lượng ketone, và điều này đem lại rất nhiều lợi ích về mặt sức khỏe.

Thực phẩm chức năng (TPCN) bổ sung canxi có thể làm tăng nguy cơ tổn thương tim và hình thành các mảng xơ vữa động mạch, mặc dù ăn nhiều thực phẩm giàu canxi dường như lại có tác dụng bảo vệ tim. Đây là kết luận dựa trên nghiên cứu kéo dài 10 năm trên hơn 2700 người.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí của Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ cho thấy mối liên hệ giữa TPCN bổ sung canxi và xơ vữa động mạch, một trong những căn nguyên gây nên các bệnh tim mạch nguy hiểm tính mạng như nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, tắc mạch máu não. Kết quả này góp phần vào mối lo ngại ngày một gia tăng về TPCN bổ sung canxi; các nhà khoa học đề nghị bệnh nhân cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại TPCN này.

TPCN bổ sung canxi được sử dụng khá phổ biến, đặc biệt là ở người già có nguy cơ loãng xương, gãy xương cao, cần bổ sung canxi để tăng cường độ bền của xương.

Theo phó giáo sư Erin Michos phó giáo sư trường Đại học Johns Hopkins, thì nghiên cứu của ông và đồng nghiệp góp phần vào một khối lượng lớn bằng chứng cho thấy quá nhiều canxi ở dạng TPCN có thể gây hại cho tim và hệ tim mạch.

Sau hơn 5 năm, mặc dù Tập đoàn điện lực Tokyo (TEPCO) khẳng định mọi thứ đang trong tầm kiểm soát, báo cáo gần đây cho thấy ảnh hưởng của các vụ rò rỉ phóng xạ do việc tan chảy các thanh nhiên liệu hạt nhân vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại mà ngày một nghiêm trọng hơn.

Trận động đất mạnh tới 9 độ richter kèm sóng thần cao tới 38,9 mét trên bờ biển Nhật Bản năm 2011 đã gây nên một thảm họa hạt nhân nghiêm trọng nhất trong lịch sử. 3 nhà máy điện hạt nhân lớn của Nhật đồng thời gặp sự cố, gây rò rỉ phóng xạ trên diện rộng.

Theo các báo cáo quan trắc mới đây, 300 tấn chất phóng xạ từ Fukushima vẫn trôi ra Thái Bình Dương mỗi ngày và sẽ tiếp tục trong tương lai. Do nhiệt độ cực cao trong khu vực lò phản ứng, việc dùng con người hay robot để tiếp cận và kiểm soát các nguồn phát xạ là hoàn toàn bất khả thi.

Đây thực sự là thảm họa môi trường tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại. Nhưng thật đáng ngạc nhiên, các chính trị gia, các nhà khoa học hay các trang tin tức gần như không đề cập tới sự kiện này. Đáng chú ý hơn, 5 trong 6 lò phản ứng hạt nhân tại Fukushima là loại Mark 1 của tập đoàn General Electric, Mỹ. GE đã biết về tình trạng yếu kém của các lò phản ứng tại Fukushima trong nhiều thập kỷ nhưng không có bất cứ một động thái cảnh báo, hỗ trợ nào. Sự tắc trách này đã thôi thúc 1.400 công dân Nhật đệ đơn kiện GE về trách nhiệm của họ trước những hệ lụy to lớn.

Ngày 24/8, gia đình của 8 nạn nhân gặp tai biến sau khi tiêm hai loại văcxin ngừa ung thư cổ tử cung là Cervarix và Gardasil đã kiến nghị Bộ trưởng Y tế Norihisa Tamura của Nhật ngưng dùng hai văcxin này.

Các nữ sinh, từ 14 đến 18 tuổi, đã bị những cơn đau toàn thân, đặc biệt là đau đầu sau khi tiêm văcxin ngừa ung thư cổ tử cung. Bốn trong số tám người này phải ngồi xe lăn do liệt một phần cơ thể, chân và tay của họ co giật trong suốt cuộc họp với Bộ trưởng Y tế hôm thứ sáu vừa rồi.

"Không có lúc nào tôi không thấy đau đớn, và tôi muốn chính phủ phải tìm biện pháp khắc phục. Tôi không muốn loại văc xin này tiếp tục được tiêm", một nữ sinh trung học 17 tuổi ở Yokohama nói. Cô gái cho biết bắt đầu thấy đau đớn khắp cơ thể, cả phần đầu, sau khi tiêm mũi thứ ba văcxin Cervarix vào tháng 4/2011.

Một cô gái 16 tuổi ngồi xe lăn, tay chân bị co giật trong buổi họp báo, cho biết cô không thể tự làm gì. "Có rất nhiều cô gái đang bị như tôi mà không biết tình trạng của họ do văcxin gây ra. Tôi đến đây vì muốn các bạn nhận thức được mối liên quan giữa văcxin và các rối loạn của mình", cô nói.

Các nạn nhân và gia đình họ đã gửi đến Bộ trưởng Y tế Tamura 5 kiến nghị, trong đó đầu tiên là yêu cầu bãi bỏ chương trình tiêm chủng. Một kiến nghị khác là yêu cầu chính phủ nỗ lực hơn nữa trong việc tìm ra nguyên nhân của các tác dụng phụ này và biện pháp khắc phục.